Στένωση Αορτικής Βαλβίδας: Το χειρουργείο δεν είναι πια μονόδρομος

Η Στένωση της Αορτικής Βαλβίδας είναι μία βαλβιδοπάθεια που συνήθως διαδράμει ασυμπτωματικά στο μεγαλύτερο μέρος της ζωής και επιδεινώνεται με την ηλικία. Πρόκειται για τη συχνότερη νόσο των καρδιακών βαλβίδων στο δυτικό κόσμο. Κύρια αιτία είναι η προοδευτική ασβέστωση της βαλβίδας με την πάροδο των ετών. Η γήρανση του πληθυσμού που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια συμβάλλει ώστε η βαλβιδοπάθεια αυτή να απασχολεί ασθενείς,
καρδιολόγους και καρδιοχειρουργούς όλο και περισσότερο. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, περίπου 4,6% των ενηλίκων μεγαλύτερων των 75 ετών πάσχει από Στένωση Αορτικής Βαλβίδας.
Τι συνήθως έχει ο άρρωστος;
Η μακροχρόνια φυσική ιστορία της νόσου έχει ως ορόσημο την εμφάνιση συμπτωμάτων όπως δύσπνοια, στηθάγχη, συγκοπτικά επεισόδια. Για να εμφανιστούν συμπτώματα πρέπει, κατά κανόνα, το εμβαδό του στομίου της αορτικής βαλβίδας να περιοριστεί στο ¼ του φυσιολογικού. Μέχρι εκείνο το σημείο η θνητότητα των ασθενών παραμένει χαμηλή. Από τη στιγμή που θα εμφανιστούν όμως τα συμπτώματα ο κίνδυνος αυξάνεται σημαντικά και η ανάγκη θεραπευτικής παρέμβασης γίνεται επιτακτική.

Υπάρχει θεραπεία;
Θεραπεία εκλογής για τη σοβαρή συμπτωματική στένωση αορτής είναι η αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας με μεταλλικό ή βιοπροσθετικό μόσχευμα σε ανοικτή χειρουργική επέμβαση.
Γίνεται να αποφευχθεί το χειρουργείο;
Τα τελευταία χρόνια, σε εξειδικευμένα αιμοδυναμικά εργαστήρια ανά τον κόσμο πραγματοποιείται η αντικατάσταση της βαλβίδας χωρίς την ανάγκη ανοικτού χειρουργείου. Εξειδικευμένοι Επεμβατικοί Καρδιολόγοι προωθούν μέσω της μηριαίας (ή της υποκλείδιας) αρτηρίας, με τη χρήση καθετήρων, μία βιοπροσθετική βαλβίδα την οποία και τοποθετούν στη θέση της φυσικής στενωμένης αορτικής βαλβίδας.
Η εμπειρία μας
Η Α’ Καρδιολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, εφαρμόζει με ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία τη μέθοδο τα τελευταία τρία έτη. Μέχρι σήμερα, η διαδερμική μέθοδος εμφύτευσης αορτικής βαλβίδας (Transcatheter Aortic Valve Implantation - TAVI) έχει εφαρμοσθεί σε περίπου 60 ασθενείς.
Τα αποτελέσματα του κέντρου μας το καθιστούν πρώτο σε αριθμό επιτυχών επεμβάσεων στον ελληνικό χώρο. Ωστόσο, σημαντικότερη επιτυχία είναι η ανάδειξη της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών ως η κλινική με το απόλυτο ποσοστό επιτυχών εμφυτεύσεων και ένα από τα μικρότερα ποσοστά μετεπεμβατικής θνητότητας πανευρωπαϊκά.
Η βαλβίδα
Η εμπειρία της Α’ Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αφορά την 3ης γενιάς βιοπροσθετική βαλβίδα CoreValve. Η βιοπρόσθεση αυτή αποτελείται από αυτοεκπτυσσόμενο πλαίσιο νιτινόλης, ενώ οι γλωχίνες της σχηματίζονται από χοίρειο περικάρδιο. Η βαλβίδα αυτή μπορεί να εμφυτευθεί είτε μέσω της μηριαίας είτε μέσω της υποκλειδίου, ενώ είναι δυνατή η ολοκλήρωση της επέμβασης ακόμη και χωρίς γενική αναισθησία.








Σε ποιούς ασθενείς απευθύνεται;
Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι η μέθοδος διαδερμικής αντικατάστασης της βαλβίδας έχει, προς το παρόν, ένδειξη μόνο σε ασθενείς για τους οποίους ο εγχειρητικός κίνδυνος είναι πολύ μεγάλος. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία για τη συμπεριφορά των συγκεκριμένων βιοπροσθετικών βαλβίδων σε βάθος χρόνου. Η διεθνής τάση, όμως, είναι η αύξηση του φάσματος των ασθενών στους οποίους απευθύνεται, κάτι που επιτείνεται και από τη συνεχή τεχνολογική εξέλιξη των βιοπροσθέσεων.
Ποιά είναι η διαδικασία;
Εφόσον ένας ασθενής πληροί τα κριτήρια για να εφαρμοσθεί η αναίμακτη μέθοδος (TAVI) αντί του ανοικτού χειρουργείου ακολουθείται ένας αλγόριθμος ενεργειών. Ο αλγόριθμος περιλαμβάνει διαγνωστικές και λειτουργικές εξετάσεις του καρδιαγγειακού συστήματος (υπερηχογράφημα καρδιάς, στεφανιογραφία, αορτογραφία, αγγειογραφία μεγάλων αγγείων κ.α.). Στην περίπτωση που ο έλεγχος αυτός είναι θετικός (απαιτείται η σύμφωνη γνώμη 2 τουλάχιστον Καρδιοχειρουργών και 1 επεμβατικού Καρδιολόγου), ο ιατρικός φάκελος του ασθενή προωθείται στο Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας (ΚΕ.Σ.Υ.) το οποίο και παρέχει την τελική έγκριση.
Γιατί γίνεται αυτή η διαδικασία;
Η διαδικασία αυτή ακολουθείται για να εξασφαλίσει, στο βαθμό του δυνατού, το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα για τον ασθενή. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω όλες οι τελικές αποφάσεις αποτελούν προϊόν ιατρικού συμβουλίου ομάδας εξειδικευμένων ιατρών (‘Heart Valve Team’)