Οι ευεργετικές ιδιότητες της νηστείας

 

Τα περισσότερα χρόνια όλο και περισσότερα άτομα, από όλες τις ηλικίες, αποφασίζουν να ακολουθήσουν ένα 50ήμερο πρόγραμμα νηστείας, όπως ακριβώς το καθορίζουν οι συστάσεις της ορθόδοξης εκκλησίας. Η απόφαση αυτή άλλοτε στηρίζεται αμιγώς στο κομμάτι της πίστης, αλλά επίσης πολλές φορές είναι μια απόφαση για βελτίωση της διατροφής, αφού έχει φανεί πως η διατροφική αποχή από
συγκεκριμένες τροφές κάνει καλό στην υγεία. Είναι χαρακτησριστικό ότι η Σαρακοστή αποτελεί περίοδο που ακόμα και καταστήματα έτοιμων γευμάτων και φαστ φουντ παράγουν ειδικά μενού και τρόφιμα για να καλύψουν τις ανάγκες των νεότερων κυρίως καταναλωτών που νηστεύουν.

Όλο και περισσότερες μελέτες τα τελευταία χρόνια έρχονται να υποστηρίξουν τις ευεργετικές επιπτώσεις αυτού του διαφορετικού τρόπου διατροφής στην υγεία. Επιστημονικά δεδομένα και στοιχεία που αφορούν τη μείωση στα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης ή στα τριγλυκερίδια, αλλά και πιο ουσιαστικές επιπτώσεις σε άλλους παράγοντες υγείας όπως μείωση συγκεκριμένων μορφών καρκίνου αποτελούν το καλύτερο επιχείρημα για να ακολουθήσει κάποιος τη νηστεία της εκκλησίας την περίοδο πριν το Πάσχα.

Σύμφωνα μάλιστα με επιστημονικές έρευνες και μελέτες του Τμήματος Προληπτικής Ιατρικής και Διατροφής του Πανεπιστημίου Κρήτης, όσοι κάνουν αυστηρή νηστεία τις μισές μέρες του χρόνου έχουν μειωμένη χοληστερόλη, λιγότερο σωματικό βάρος και μικρότερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου. Έτσι για εφτά περίπου εβδομάδες, τρόφιμα όπως το κρέας, τα γαλακτοκομικά, το τυρί και τα αυγά δεν θα αποτελούν συστατικό της καθημερινής διατροφής, και τη θέση τους θα πάρουν τα λαχανικά, τα όσπρια, τα θαλασσινά, αλλά και παραδοασιακά εδέσματα όπως ντολμαδάκια, ο ταραμάς, το ταχίνι και ο χαλβάς.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, είναι αρκετοί πλέον οι Ελληνες οι οποίοι ακολουθούν τη θρησκευτική νηστεία, ενώ τα ποσοστά αυτά βέβαια ανεβαίνουν όσο ανεβαίνουν και οι ηλικίες.

Από διατροφικής άποψης, η νηστεία ουσιαστικά δομεί ένα συνολικό διαιτολόγιο απαλλαγμένο από την κατανάλωση κεκορεσμένων λιπών (όλοι γνωρίζουμε ότι είναι ιδιαίτερα επιβλαβή για την υγεία) και πλούσιο σε μονοακόρεστα (ελιές και λάδι ελιάς) και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (θαλασσινά, ξηροί καρποί), πλούσιο σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά στοιχεία και βιταμίνες, που προστατεύει έτσι συνολικά από παθήσεις όπως η στεφανιαία νόσος. Βέβαια απαιτεί προσοχή, αφού είναι μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά και άμυλο, οπότε η υπερκατανάλωση τροφίμων με το πρόσχημα του ότι είναι υγιεινά και νηστήσιμα μπορεί να μας φορτώσει με αρκετές θερμίδες. Επίσης, εγκυμονεί κινδύνους για τα επίπεδα γλυκόζης, το ουρικό και τα τριγλυκερίδια.

Γενικά όμως, η νηστήσιμη διατροφή μπορεί να μειώσει την κακή χοληστερόλη έως και 20% αυξάνοντας ταυτόχρονα τα επίπεδα της καλής χοληστερόλης. Επίσης, δεδομένου ότι είναι πλούσια σε κάλιο και ιχνοστοιχεία, και φτωχή σε ζωικά προϊόντα, μπορεί να ρυθμίσει την αρτηριακή πίεση, αρκεί να αποφύγουμε το αλάτι.

Την αυστηρή νηστεία όμως θα πρέπει να αποφεύγουν οι έγκυες γυναίκες, τα μικρά παιδιά, οι έφηβοι και όσοι πάσχουν από χρόνιες παθήσεις, όπως διαβήτη και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, οι οποίοι θα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους.

Τέλος, σε περιόδους οικονομικής κρίσης, όπως η συγκεκριμένη που βιώνουμε, ένα πρόγραμμα νηστείας,πέρα από τη ‘φυσική’ αποτοξίνωση που προσφέρει, αποτελεί και ένα σχετικά οικονομικό πρόγραμμα διατροφής, δεδομένου ότι σχεδόν όλα τα συστατικά της (με εξαίρεση ίσως τα θαλασσινά), δηλαδή τα όσπρια, τα ζυμαρικά, τα λαχανικά εποχής είναι τρόφιμα με πολύ χαμηλή τιμή.

Θαλασσινά: βασική πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας, πολύτιμη πηγή ω-3 λιπαρών οξέων χαμηλά σε κορεσμένο λίπος, αποδίδουν περίπου 135Kcal περίπου στα 120g χωρίς πρόσθετο λίπος.

Όσπρια: τα πιο παραδοσιακά τρόφιμα της νηστείας, πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και φυτικές ίνες που αποδίδουν πρωτεΐνες χαμηλής βιολογικής αξίας και περίπου 1 πιάτο φασόλια γίγαντες αποδίδει 250kcal.

Χαλβάς: τρόφιμο που προέρχεται από το σησάμι, πλούσιος σε ακόρεστα λιπαρά και σάκχαρα και πλούσιος σε βιταμίνη Ε, σίδηρο, ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο, σελήνιο, μαγνήσιο και ψευδάργυρο, αλλά πολύ πλούσιος σε θερμίδες, αποδίδει 500 θερμίδες/100g.

Ταραμάς: προέρχεται από τα αβγά του μπακαλιάρου, αποτελεί καλή πηγή βιταμινών Α και D, μαγνησίου, ψευδαργύρου, φωσφόρου και καλίου, αλλά επειδή είναι πλούσιος σε αλάτι απαιτεί προσοχή. Επίσης αποδείδει 120kcal ανά κουταλιά της σούπας και άρα παχαίνει.

Ελιές: πηγή του ποιοτικότερου λίπους και πηγή βιταμίνης Ε & Α και καροτενοειδών, καλίου, ασβεστίου, φωσφόρου, σιδήρου και μαγνησίου. 5 μικρές ή 3 μεγάλες αποδίδουν 45 θερμίδες και απαιτείται προσοχή στο αλάτι και στις θερμίδες.

Λαχανικά (μαγειρεμένα ή σαλάτας): Πηγές φυτικών ινών και βιταμινών και ιχνοστοιχείων, αν καταναλωθούν με λίγο λάδι είναι χαμηλά σε θερμίδες και αποτελούν πηγή φυτικών πρωτεϊνών.

Σόγια: υποκατάστατο εν μέρει του κρέατος, πηγή καλών λιπαρών οξέων και ω-3 και πρωτεΐνης υψηλής βιολογικής αξίας. Προσφέρει διαλυτές φυτικές ίνες και είναι πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα, με έντονη αντιοξειδωτική δράση.