Βλαστοκύτταρα επαναφέρουν την ακοή σε πειραματόζωα

Κωφά ζώα ανέκτησαν την ακοή τους με τη βοήθεια ανθρώπινων βλαστικών κυττάρων. Είναι η πρώτη φορά που μια θεραπεία του είδους έχει αποτελέσματα σε πειραματόζωα, γεγονός το οποίο οι ειδικοί κρίνουν ιδιαίτερα ενθαρρυντικό. Προειδοποιούν ωστόσο ότι ο δρόμος για την εφαρμογή της και στον άνθρωπο είναι ακόμη μακρύς.
«Είναι μια απόδειξη ότι η ιδέα μπορεί να λειτουργήσει και αυτό είναι σημαντικό γιατί για πρώτη φορά δείξαμε ότι τα βλαστικά κύτταρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αποκατάσταση του ωτός» δήλωσε ο Μαρσέλο Ριβόλτα του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ της Βρετανίας, επικεφαλής της μελέτης η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Nature».

Τόσο ο ίδιος ο κ. Ριβόλτα όσο και άλλοι ειδικοί έσπευσαν πάντως να επισημάνουν ότι αν και πολύ σημαντική, η εξέλιξη αυτή αποτελεί προς το παρόν μόνο ένα πρώτο βήμα και ότι χρειάζονται ακόμη περαιτέρω έρευνες προκειμένου η μέθοδος να καταστεί πλήρως λειτουργική.

«Γέννηση» νευρώνων

Οι ειδικοί παρενέβησαν στο έσω ους, και συγκεκριμένα στους νευρώνες του σπειροειδούς γαγγλίου του κοχλία. Οι νευρώνες αυτοί συλλαμβάνουν τις μηχανικές δονήσεις του ήχου που μεταδίδουν τα τριχοειδή κύτταρα του κοχλία και τις μετατρέπουν σε ηλεκτρικά σήματα τα οποία ο εγκέφαλος «μεταφράζει» σε ήχους.

Αν οι νευρώνες του σπειροειδούς γαγγλίου υποστούν βλάβη ή νεκρωθούν δεν αντικαθίστανται, οδηγώντας σε ακουστική νευροπάθεια, μια μορφή κώφωσης η οποία πλήττει περίπου το 10% των κωφών. Η πιο διαδεδομένη μορφή κώφωσης, η οποία προκαλείται από την απώλεια των τριχοειδών κυττάρων του κοχλία, αντιμετωπίζεται με κοχλιακά εμφυτεύματα. Η μόνη μέθοδος όμως αντιμετώπισης της κώφωσης από απώλεια των νευρώνων του σπειροειδούς γαγγλίου είναι η απευθείας εμφύτευση ηλεκτροδίων στον εγκέφαλο, διαδικασία παρεμβατική, δαπανηρή και επικίνδυνη.

Για να βρουν μια εναλλακτική λύση στο πρόβλημα ο κ. Ριβόλτα και οι συνεργάτες του σκέφτηκαν να προκαλέσουν τη δημιουργία νέων νευρώνων του σπειροειδούς γαγγλίου με τη βοήθεια «πρόδρομων βλαστικών κυττάρων των νευρώνων του ωτός», όπως τα ονομάζουν. Πρόκειται για κύτταρα τα οποία ανέπτυξαν στο εργαστήριο από ανθρώπινα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα.

Επιτυχημένη δοκιμή σε ζώα
Η έρευνα έγινε σε ζώα, και συγκεκριμένα σε 18 γερβίλους (μιρκοσκοπικά τρωκτικά) στους οποίους οι επιστήμονες είχαν καταστρέψει τους νευρώνες του σπειροειδούς γαγγλίου προκαλώντας τους πλήρη κώφωση. Οι ερευνητές ενέχυσαν περίπου 50.000 πρόδρομα βλαστικά κύτταρα του ωτός απ’ ευθείας στον κοχλία των ζώων, μέσω μιας μικρής οπής.

Σε διάστημα 10 εβδομάδων διαπιστώθηκε ότι τα βλαστικά κύτταρα είχαν μετατραπεί σε νευρώνες ενώ περίπου τα δυο τρίτα των γερβίλων είχαν ανακτήσει σημαντικό ποσοστό της ακοής τους – κατά μέσο όρο 46%. «Σε έναν άνθρωπο αυτό σημαίνει το να περνάς από το να ακούς μόνο ένα ηχηρό φορτηγό στον δρόμο στο να μπορείς να κάνεις μια συζήτηση» εξήγησε ο κ. Ριβέρα μιλώντας στο περιοδικό «New Scientist».

Ο ειδικός τόνισε ότι απαιτούνται ακόμη πολλά χρόνια περαιτέρω μελέτης σε πειραματόζωα προτού η μέθοδος μπορέσει να εφαρμοστεί και σε ανθρώπους. Η ανακάλυψη ωστόσο δεν παύει να είναι ελπιδοφόρα, και μάλιστα ενδεχομένως για όλες τις μορφές κώφωσης. Ο κ. Ριβόλτα και η ομάδα του εργάζονται επίσης για την ανάπτυξη πρόδρομων βλαστικών κυττάρων για τα τριχοειδή, αν και ακόμη δεν έχουν επιτύχει να παραγάγουν πλήρως λειτουργικά κύτταρα. «Αν κατορθώσουμε να αντικαταστήσουμε τα τριχοειδή κύτταρα, τότε θα μπορέσουμε να θεραπεύσουμε το 80-90% των κωφών ανθρώπων» τόνισε ο επιστήμονας.

Βήμα Science