Για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, μέσα στην τελευταία πενταετία, επιδεινώθηκαν οι οικονομικοί δείκτες του κλάδου της ελληνικής οινοποιίας ο οποίος επηρεάζεται αρνητικά από την συνεχιζόμενη ένταση της ύφεσης και της οικονομικής κρίσης. Εξαιρέσεις βέβαια υπάρχουν και μάλιστα φωτεινές, υπάρχουν επίσης και «καλά νέα» – όλα με ένα κοινό, βασικό χαρακτηριστικό: την εξωστρέφεια!
Η συρρίκνωση της καταναλωτικής ζήτησης για τρίτη συνεχόμενη χρονιά οδήγησε στην περαιτέρω υποχώρηση των πωλήσεων ελληνικών κρασιών στην εσωτερική αγορά (Σούπερ Μάρκετ και
«κρύα αγορά») -κυρίως στην κατηγορία των «ακριβών» κρασιών που ήδη μείωσαν (και μειώνουν) σημαντικά τις τιμές τους.
Για την πορεία των κορυφαίων ελληνικών επιχειρήσεων στον τομέα του οίνου σχετικά είναι τα άρθρα μας για μεν το έτος 2010 (αναρτήθηκε στις 22/8/2011) με τίτλο Ελλάδα: Οι 10μεγαλύτερες Οινοποιίες της χώρας και οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στον κλάδο της Ελληνικής Οινοποιϊας, για δε το έτος 2009 (αναρτήθηκε στις 25/8/2010) με τίτλο Ελληνική Οινοποιία: Οι 10 μεγαλύτερες εταιρίες του κλάδου, οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης και οι υποχρεώσεις μας σαν επαγγελματίες ή καταναλωτές.
Σύμφωνα πάντως με πρόσφατη έρευνα του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος τα χαρακτηριστικά της ελληνικής οινοποιίας την τελευταία δεκαετία συνοψίζονται (α)στην ανάδειξη μιας νέας κατηγορίας μικρών παραγωγών, με δικά τους κτήματα,προηγμένο τεχνολογικό εξοπλισμό και ποιοτικά προϊόντα (β) στην σημαντική βελτίωση του τεχνολογικού επιπέδου των παραγωγικών μονάδων – ιδίως των μεγάλων επιχειρήσεων που έχουν υιοθετήσει πλήρως αυτοματοποιημένες μεθόδους παραγωγής (γ)στην ανεπαρκή εφαρμοσμένη αμπελοοινική έρευνα στον τομέα της πρωτογενούς παραγωγής (δ) στην διαρκή μείωση της παραγωγής, κυρίως λόγω των κοινοτικών «εκριζώσεων» (ε) στην καθήλωση της εγχώριας ζήτησης στα φθηνά, χύμα κρασιών εξ αιτίας των υψηλών τιμών των ποιοτικών κρασιών (ζ) στις ανοδικές τάσεις των εξαγωγών ελληνικών ποιοτικών κρασιών σε βάρος των εξαγωγών χύμα. Οι προοπτικές του κλάδου, σύμφωνα πάντα με την πρόσφατη έρευνα του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, συνοψίζονται στη φράση Λιγότερο αλλά καλύτερο κρασί.
Ειδικότερα για τις εξαγωγές ελληνικών κρασιών φαίνεται πως αρχίζει να αποδίδει καρπούς η μεγάλη προσπάθεια στην εφαρμογή του «Στρατηγικού Σχεδιασμού Βranding και Μarketing για το ελληνικό κρασί στην εγχώρια και τις διεθνείς αγορές» το οποίο υποστηρίζεται από τα Κοινοτικά Ταμεία, παρά τις αμφιβολίες των μεγαλύτερων εξαγωγέων ελληνικού κρασιού (βλπ.άρθρο μας 24/3/2010 «New Wines of Greece»: Η εθνική υπογραφή που αμφισβητείται, μαζί με το λογότυπο που την συνοδεύει).Έτσι οι εξαγωγές επώνυμου, ποιοτικού ελληνικού κρασιού παρουσιάζουν σταθερή άνοδο τα τελευταία χρόνια σε βάρος του χύμα κρασιού – το ίδιο συνέβη και το2011 παρουσιάζοντας σε αξία «θετικό» ισοζύγιο εισαγωγών / εξαγωγών, κάτι που μακάρι να εμφανιζόταν και σε πολλές άλλες κατηγορίες Ελληνικών προϊόντων!
Λίτρα 2010
|
Αξία 2010
|
Λίτρα 2011
|
Αξία 2011
| ||
| Εξαγωγές σε Ε. Ε. |
33.225.672
|
44.970.875
| 29.450.700 | 47.838.271 | |
| Εξαγωγές Τρίτες Χώρες |
5.341.138
|
12.901.771
| 4.4985.00 | 14.371.535 | |
| ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΑΓΩΓΩΝ |
38.566.810
|
57.872.646
| 33.9492.00 | 62,209.806 | |
| ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Χώρες Ε.Ε. |
10.195.008
|
22.554.745
| 19.983.700 | 24.186.713 | |
| ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Τρίτες Χωρ. |
540.885
|
1.911.486
| 310.200 | 1.790.492 | |
| ΣΥΝΟΛΟ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ |
10.735.893
|
24.466.231
| 20.293.900 | 25.977.205 | |
| Ισοζύγιο Κρασιών |
+27.830.917
|
+33.406.415
| +13.648.100 | +36.232.601 | |
Πίνακας: ΛΚουμάκης – Πηγή: ΚΕΟΣΟΕ
Ο παραπάνω πίνακας επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα της έρευνας του ΣΕΒΕ (Λιγότερο αλλά καλύτερο κρασί) αλλά αναδεικνύει και τον διπλασιασμό των εισαγωγών φτηνού, χύμα κρασιού τα οποία διοχετεύονται στην εσωτερική αγορά σαν «Ελληνικό κρασί»ακόμα και από τα περίπτερα μέσα σε φιάλες PVCνερού!Η «έκρηξη» βέβαια των εισαγωγών φτηνών κρασιών το 2011 (ένα λίτρο Ισπανικού κρασιού στοίχιζε λιγότερο από μισό Ευρώ σε σύγκριση με ένα λίτρο ελληνικού κρασιού το οποίο στοίχιζε, ανάλογα με την ποικιλία, την οινοποίηση και τα χρόνια παλαίωσης ασύγκριτα ακριβότερα) οφείλεται στην περσινή καταστροφή της εγχώριας παραγωγής που έφθασε μόλις το 30% μιας κανονικής χρονιάς. Η φετινή εικόνα έχει αντιστραφεί πλήρως με αποτέλεσμα το2012 να αναμένεται πολύ σημαντική μείωση των εισαγωγών χύμα κρασιού.
Όλες αυτές οι καταστάσεις σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, επηρέασαν αρνητικά όπως είναι φυσικό, την ελληνική οινοβιομηχανία και τις 10 κορυφαίες εταιρίες του κλάδου. Ευτυχώς στον τομέα των εξαγωγών το (αυθεντικό) Ελληνικό κρασί σημειώνει πρόοδο αυξάνοντας την αξία των εξαγωγών του και το 2011. Ο κύριος όγκος των εξαγωγών ελληνικών κρασιών κατευθύνθηκε στην Γερμανία, στην Γαλλία και στις ΗΠΑ, με ποσοστό 63,89% το 2011έναντι 66,71% το 2010 ενώ το υπόλοιπο εξήχθη σε 32 χώρες του κόσμου (Ευρώπης, Ασίας,Ωκεανίας και Βόρειας ή Νότιας Αμερικής).
Ας εξετάσουμε όμως ξεχωριστά τις περιπτώσεις των 10 κορυφαίων εταιριών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο:
Ε. Τσάνταλης ΑΕ* (ΑΡΜΑΕ 11100/61/Β/86/1)
| ΕΤΟΣ | Κύκλος Εργασιών € | Μικτά κέρδη € | Καθαρά κέρδη προ φόρων € | Σύνολο υποχρεώσεων |
| 2007 |
40.217.076
|
15.586.012
|
739.595
|
47.553.177
|
| 2008 |
40.886.094
|
18.691.708
|
502.973
|
50.470.470
|
| 2009 |
37.788.234
|
16.373.757
|
396.802
|
49.361.532
|
| 2010 |
35.980.887
|
14.852.301
|
-585.510
|
52.027.998
|
| 2011 |
35.901.076
|
14.343.193
|
-1.697.531
|
54.027.998
|
* Παράγει και αποστάγματα – Πίνακας: Λ. Κουμάκης
Η Οινοποιία – Ποτοποιία Ε. Τσάνταλης ΑΕμε ιστορία πλέον του ενός αιώνα (ξεκίνησε την πορεία της το 1890)βρίσκεται για μια ακόμα χρονιά στην κορυφή του καταλόγου των Top-10 της Ελληνικής Οινοβιομηχανίας. Η εταιρία που παράγει και αποστάγματα, «συγκράτησε» τον κύκλο εργασιών της στα ίδια επίπεδα με τον προηγούμενο χρόνο (2010) χωρίς όμως να αποφύγει την επιδείνωση των οικονομικών δεικτών της: Ζημιές 1,6 εκ. Ευρώ (από ζημιές 585 χιλιάδων Ευρώ του2010) και αύξηση των συνολικών της υποχρεώσεων σε 54 εκ. Ευρώ (από 52 εκ. Ευρώ το 2010). Παρ΄ όλα αυτά, η εταιρία για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της Ελληνικής αγοράς βρίσκει διέξοδο στις 55 χώρες του κόσμου στις οποίες παραδοσιακά διατηρεί εξαγωγική δραστηριότητα, επενδύει σε νέες αγορές (όπως εκείνη της Κίνας όπου ήδη εξάγονται αρκετές εκατοντάδες χιλιάδες φιαλών με την θυγατρική Tsantali Asia), δημιουργεί συνεχώς νέα προϊόντα υψηλού ποιοτικού και οικονομικού «δυναμικού» (όπως το «Kormilitsa» -βλέπε άρθρο μας στις 30 Μαΐου 2008 Ε. Τσάνταλης Α.Ε.:Επίσημος προμηθευτής του Κρεμλίνου, με τη συλλογή «Kormilitsa»),επεκτείνεται σε νέες συνεργασίες όπως η σύναψη στρατηγικής συνεργασίας με την Santowines (Μάρτιος 2012) και κλείνει τρύπες «οικονομικής διαχείρισης», προωθώντας αποτελεσματικά την βελτίωση των αποτελεσμάτων της μέσα στην πολύ δύσκολη οικονομική συγκυρία που διανύουμε.
Ε. Μαλαματίνας& Υιος ΑΕ (ΑΡΜΑΕ 8408/62/Β/86/243)
| ΕΤΟΣ | Κύκλος Εργασιών € | Μικτά κέρδη € | Καθαρά κέρδη προ φόρων € | Σύνολο υποχρεώσεων |
| 2007 |
29.179.654
|
16.664.459
|
6.401.750
|
42.133.786
|
| 2008 |
27.340.474
|
14.066.249
|
2.304.618
|
43.224.278
|
| 2009 |
24.183.800
|
11.149.906
|
1.193.282
|
38.479.405
|
| 2010 |
26.698.404
|
14.121.219
|
431.435
|
38.452.220
|
| 2010 (αναμόρ.) |
26.673.000
|
14.543.000
|
1.260.847
|
46.264.000
|
| 2011 |
24.697.622
|
13.365.022
|
680.146
|
41.414.317
|
Πίνακας: Λ.Κουμάκης
Στην δεύτερη θέση παραμένει η Ε. Μαλαματίνας & Υιος ΑΕ η οποία το 2010 πέτυχε εντυπωσιακή αύξηση των πωλήσεων της κατά 10% περίπου, αλλά το 2011 οι πωλήσεις της υποχώρησαν κατά -7,4% με ταυτόχρονη μείωση τόσο των κερδών της (σε σύγκριση με τον αναμορφωμένο ισολογισμό του 2010) όσο και των συνολικών της υποχρεώσεων. Η εταιρία αναπτύσσει αξιόλογη εξαγωγική δραστηριότητα μεταφέροντας σε πολλές χώρες του απόδημου ελληνισμού την παραδοσιακή «Ρετσίνα Μαλαματίνα». Σε κάθε περίπτωση, η εταιρία σήμερα απέχει πάρα πολύ από την εικόνα της μοναδικής ευρωστίας που παρουσίαζε πριν από λίγα μόλις χρόνια. Επί πλέον, σε επίπεδο Ομίλου Εταιριών Μαλαματίνα η εικόνα παραμένει ασαφής έως προβληματική: Η «Μαλαματίνας Κ. ΑΕΒΕ Εμφιαλώσεως» (ΑΡΜΑΕ 59694, μηδενικός τζίρος, ζημιές χρήσεως 498.481Ευρώ) έχει σύνολο υποχρεώσεων 9,3 εκΕυρώ, η «Δουμπιά – Μαλαματίνα ΑΕ» (ΑΡΜΑΕ 61319, τζίρος 286.646 Ευρώ, ζημιές χρήσεως 2.091.576 Ευρώ) έχει σύνολο υποχρεώσεων 8,9 εκ Ευρώ, η «Μαλαματίνα ΑΕ Οίνων & Ποτών» (ΑΡΜΑΕ52995, τζίρος 978.105 Ευρώ, ζημιές χρήσεως 507.049 Ευρώ) έχει περιορίσει το σύνολο των υποχρεώσεων της από 2,7 εκ Ευρώ σε 138.136 Ευρώ και τέλος η «Μαλαματίνα Κ&Κ ΑΕ» (ΑΡΜΑΕ 68072, έχει μηδενικό τζίρο και ελάχιστες ζημιές ή υποχρεώσεις).
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι η Μυρτώ Μαλαματίνα (κόρη του ιδρυτή της οινοποιϊας και μέλος του ΔΣ τηςΕ. Μαλαματίνας& Υιος ΑΕ μέχρι το2002) αποχώρησε από την οικογενειακή επιχείρηση το 2003 ιδρύοντας την δική της εταιρία («Οινοποιία ΜΕ Μαλαματίνα» -ΑΡΜΑΕ 60124) η οποία στον τελευταίο δημοσιευμένο ισολογισμό οικονομικού έτους2010 παρουσιάζει κύκλο εργασιών 443.851 Ευρώ, ζημιές χρήσεως 641.314 Ευρώ και συνολικές υποχρεώσεις 1.454.230 Ευρώ. Η ίδια πάντως η Μυρτώ Μαλαματίνα απεβίωσε σχετικά νέα πριν από τρία περίπου χρόνια.
Ελληνικά Κελάρια –Δ. Κουρτάκης ΑΕ (ΑΡΜΑΕ 1891/04/Β/86/367)
| ΕΤΟΣ | Κύκλος Εργασιών € | Μικτά κέρδη € | Καθαρά κέρδη προ φόρων € | Σύνολο υποχρεώσεων |
| 2007 |
25.022.068
|
11.231.239
|
2.318.552
|
19.230.726
|
| 2008 |
24.735.574
|
8.295.621
|
-357.972
|
21.078.785
|
| 2009 |
24.229.091
|
8.555.503
|
100.299
|
19.722.015
|
| 2010 |
24.765.368
|
9.094.961
|
140.716
|
17.640.465
|
| 2011 |
24.089.607
|
8.450.398
|
-433.383
|
16.604.519
|
Πίνακας: Λ.Κουμάκης
Η «Ελληνικά Κελάρια– Δ. Κουρτάκης ΑΕ» (ιδρύθηκε το 1895) παρέμεινε στην τρίτη θέσηκαι το 2011 με μικρή υποχώρηση του συνολικού κύκλου εργασιών της κατά -2,7% και βρίσκεται σε «απόσταση αναπνοής» από την δεύτερη θέση των 10 κορυφαίων εταιριών του κλάδου. Παρ΄ όλα αυτά, η πίεση των τιμών λόγω της οικονομικής κρίσης δημιούργησε για δεύτερη φορά την τελευταία πενταετία ζημιές χρήσεως (-433.383Ευρώ), αλλά οι συνολικές της υποχρεώσεις μειώθηκαν και βρίσκονται σε εξαιρετική «αναλογία» σε σχέση με τον κύκλο των εργασιών της. Τα «όπλα» της τρίτης σε μέγεθος (από απόψεως κύκλου εργασιών) ελληνικής οινοβιομηχανίας παραμένουν οι εξαγωγικές της επιδόσεις, η αξιοποίηση των σημάτων Καλλιγά (βλπ. σχετικό άρθρο μας 14/8/2011 με τίτλο Γιάννης Καλλιγάς: Αξιαγάπητος, ανήσυχος, δημιουργικός και αντιφατικός – ένας αυθεντικός καλλιτέχνης που έφυγε από κοντά μας), οι διάφορες άλλες συνεργασίες της(Οινοφόρος, Μπαμπατζιμόπουλος κ.α)και η ιδιαίτερα ικανοποιητική σχέση ποιότητας και τιμής που διατηρεί με συνέπεια στα προϊόντα της. Στα «αρνητικά» της περιλαμβάνονται τα δικαστικά μέτωπα που διατηρεί – ένα από τα οποία μάλιστα «κρίθηκε» με αμετάκλητη απόφαση του Αρείου Πάγου στο συντριπτικό του ποσοστό (ένα πολύ μικρό τμήμα που αφορούσε τόκους επί τόκων επεστράφη στο Εφετείο και θα εκδικαστεί σε λίγες βδομάδες), γεγονός που έχει δρομολογήσει την έκδοση «Διαταγής Πληρωμής» για το αμετάκλητο μέρος της απόφασης (βλπ. παλαιότερο άρθρο μας για το ίδιο θέμα, 20/1/2010 με τίτλο Kourtakisεναντίον Κουρτάκης: Απορρίφτηκε η αίτηση αναστολής της «Ελληνικά Κελάρια Οίνων– Δ. Κουρτάκης Α.Ε.» κατά της διαταγής πληρωμής δικαστικών εξόδων).Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι στην «Έκθεση Ελέγχου Ορκωτών Λογιστών» του τελευταίου δημοσιευμένου ισολογισμού της εταιρίας αναφέρονται, μεταξύ άλλων,και τα εξής «….για αγωγές συνολικού ποσού2.700.000 Ευρώ, κατά παρέκκλιση των λογιστικών αρχών, δεν έχει σχηματιστεί σχετική πρόβλεψη……..»
Ι Ν Ο ΑΕ* (ΑΡΜΑΕ 49487/11/Β/01/11)
| ΕΤΟΣ | Κύκλος Εργασιών € | Μικτά κέρδη € | Καθαρά κέρδη προ φόρων € | Σύνολο υποχρεώσεων |
| 2007 |
17.543.969
|
5.264.236
|
127.556
|
34.316.892
|
| 2008 |
17.678.896
|
5.584.783
|
-640.264
|
38.604.448
|
| 2009 |
19.169.449
|
5.333.681
|
70.063
|
39.096.108
|
| 2010 |
18.367.882
|
7.598.789
|
77.997
|
37.955.796
|
Πίνακας:Λ. Κουμάκης – Ο τελευταίος δημοσιευμένος ισολογισμός (2010) αφορά την περίοδο από 1/7/2010 έως 30/6/2011.Για την περίοδο 1/7/2011 – 30/6/2012 τα αποτελέσματα θα αναρτηθούν αμέσως μόλις δημοσιοποιηθούν επίσημα.
Η ΙΝΟ(τέταρτη στην γενική κατάταξη) μαζί με την Ευβοϊκή(έβδομη στην γενική κατάταξη) αποτελούν τονΌμιλο Σκουλούδη ο οποίος βρίσκεται ήδη στην δεύτερη θέση των κορυφαίων επιχειρήσεων στον τομέα των προϊόντων του ελληνικού αμπελώνα και μάλιστα σε μικρή απόσταση από την πρώτη. Ο Όμιλος Σκουλούδη,με τις δύο αυτές εταιρίες, απορροφά τις μεγαλύτερες ποσότητες σταφυλιών από οποιαδήποτε άλλη οινοποιητική επιχείρηση της χώρας μας – ήδη κατά την διάρκεια της φετινής χρονιάς που χαρακτηρίζεται από την απελπιστική στενότητα των τραπεζικών χορηγήσεων σε οποιαδήποτε ελληνική επιχείρηση κάθε κατηγορίας, ο Όμιλος Σκουλούδη πραγματοποιεί, με αυτοχρηματοδότηση, μαζικές αγορές μεγάλων ποσοτήτων σταφυλιών από ολόκληρη την Ελλάδα τοις μετρητοίς, για τις μεγάλες ανάγκες τόσο της ΙΝΟόσο και της Ευβοϊκής.
Η ΙΝΟτην περσινή χρονιά πιθανολογείται (τα οικονομικά αποτελέσματα της χρήσεως 1/7/2011-30/6/2012 θα αναρτηθούν στο άρθρο αυτό με σχετική επικαιροποίηση αμέσως μόλις δημοσιοποιηθούν επίσημα) ότι δεν ξέφυγε από τον γενικό κανόνα που χαρακτηρίζει το σύνολο σχεδόν της ελληνικής οινοβιομηχανίας όχι μόνο για τους γενικούς λόγους που αφορούν ολόκληρη την αγορά αλλά και για επιπρόσθετους: Μετά από μια πενταετία έντονης ανάπτυξης που αναπόφευκτα δημιούργησε αυξημένες υποχρεώσεις μέσα σε ένα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον (βλπ. άρθρο μας 16/11/2010 με τίτλο Όμιλος Σκουλούδη: «ΙΝΟ» και «Ευβοϊκή» συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, αντίθετα στο αρνητικό ρεύμα της τρέχουσας οικονομικής συγκυρίας) βρέθηκε αντιμέτωπη και με την τραπεζική κρίση όταν ο κύριος χρηματοδότης της (ΑΤΕ), πολύ πριν εξαγοραστεί από άλλο Τραπεζικό Όμιλο φρόντισε κυριολεκτικά να «στραγγαλίσει» από κάθε ρευστότητα διάφορους πελάτες της διατυπώνοντας παράλογες απαιτήσεις ακόμα και αν επρόκειτο για συνεπέστατους πελάτες ολόκληρων δεκαετιών! Αν σε όλα αυτά προστεθούν και οι αστοχίες της γραφειοκρατικής διοίκησης που ενίοτε προκαλεί απερίσκεπτα σοβαρή ζημιά κλονίζοντας ότι χτίζεται με κόπους και θυσίες δεκαετιών (βλπ άρθρο μας 14/6/2011 Το σύνδρομο των σπασμένων γυαλιών και ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) : Υπέρμετρη αυστηρότητα ή μήπως πρόσκαιρη σκοπιμότητα;) αντιλαμβάνεται κανείς καλύτερα γιατί η ΙΝΟ αναμένεται να ακολουθήσει το 2011 τον γενικό,αρνητικό κανόνα της ελληνικής οινοποιίας.
CAVINO AE* (ΑΡΜΑΕ 10001/22/Β/86/99)
| ΕΤΟΣ | Κύκλος Εργασιών € | Μικτά κέρδη € | Καθαρά κέρδη προ φόρων € | Σύνολο υποχρεώσεων |
| 2007 |
10.669.000
|
1.341.000
|
173.000
|
13.779.000
|
| 2008 |
13.357.000
|
1.686.000
|
238.000
|
15.406.000
|
| 2009 |
14.715.000
|
2.125.000
|
327.000
|
15.437.000
|
| 2010 |
15.678.000
|
2.487.000
|
120.000
|
17.003.000
|
| 2011 |
15.727.000
|
1.728.000
|
89.000
|
16.809.000
|
*Παράγει και αποστάγματα – Πίνακας: Λ. Κουμάκης
H«Cavino» που εδραιώνεται στην πέμπτη θέση του καταλόγου των Top-10, αποτελεί μια από τις πολύ ευχάριστες εκπλήξεις στον χώρο της Ελληνικής Οινοβιομηχανίας. Την προβληματική πενταετία της οικονομικής κρίσης και των διαδοχικών μνημονίων, η εταιρία παρουσιάζει σταθερή και συνεχή αύξηση του κύκλου των εργασιών της με διαδοχικές επενδύσεις μέσα σε μια πολύ δύσκολη οικονομική συγκυρία,«συγκρατώντας» ταυτόχρονα τις συνολικές της υποχρεώσεις σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα.
Ποιο είναι όμως το «μυστικό» της εξαιρετικής αυτής πορείας; Η «Cavino» είναι μια οικογενειακή επιχείρηση που ιδρύθηκε το 1958 στο Αίγιο της Αχαΐας και επί ολόκληρες δεκαετίες λειτουργούσε κατά 99% με εξαγωγικό προσανατολισμό επιτυγχάνοντας σημαντική διείσδυση στην Γερμανία, την μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά των ελληνικών κρασιών, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες. Η δεύτερη γενιά των δημιουργών της εταιρίας,με τα απαραίτητα θεωρητικά «εφόδια» (Γιάννης& Θόδωρος Αναστασίου) όταν ανέλαβε την διοίκηση της εταιρίας άνοιξε νέους δρόμους με την δημιουργία προϊόντων που απευθύνονται στις αγορές του κόσμου και διαθέτουν εξαιρετικά φροντισμένη συσκευασία, πολύ καλή ποιότητα& ανταγωνιστικές τιμές. Παράλληλα επένδυσε σημαντικά κεφάλαια στην αξιοποίηση ενός μοναδικού μοναστηριακού αμπελώνα του 15ου αιώνα στο Μέγα Σπήλαιο, κοντά στα Καλάβρυτα, όπου παράγονται οίνοι υψηλής ποιότητας.
Σήμερα,η «Cavino» συνεχίζει να στηρίζει την ανάπτυξη της στις εξαγωγές διαθέτοντας σε δεκάδες χώρες του κόσμου το 70% της ολοένα και μεγαλύτερης παραγωγής της, ενώ εξαπλώνεται αργά αλλά σταθερά και στην εσωτερική αγορά – κυρίως μέσα από τις μεγάλες αλυσίδες λιανικής, είτε με δικά της προϊόντα είτε με προϊόντα «ιδιωτικής ετικέτας». Αυτά είναι μερικά μόνο από τα «μυστικά» της αντίθετης προς το γενικό ρεύμα πορείας της «Cavino» που σίγουρα αποτελεί μια από τις ελάχιστες εξαιρέσεις στο γενικό τοπίο που χαρακτηρίζει την Ελληνική Οινοποιϊα.
Μπουτάρης Ι. & Υιός ΑΕ (ΑΡΜΑΕ 19584/52/Β/89/8 /2010)
| ΕΤΟΣ | Κύκλος Εργασιών € | Μικτά κέρδη € | Καθαρά κέρδη προ φόρων € | Σύνολο υποχρεώσεων |
| 2007 |
32.626.000
|
15.745.000
|
554.000
|
44.522.000
|
| 2008 |
32.246.000
|
13.990.000
|
-937.000
|
50.539.000
|
| 2009 |
26.908.000
|
8.861.000
|
-361.000
|
40.546.000
|
| 2010 |
13.345.229
|
1.577.754
|
-2.849.922
|
37.603.000
|
| 2011 |
14.737.000
|
3.990.000
|
-1.973.000
|
39.796.000
|
Πίνακας: Λ.Κουμάκης
Η εταιρία «Μπουτάρη»,«Το διαχρονικό όνομα του καλού Ελληνικού κρασιού» όπως είναι ο τίτλος άρθρου μας που αναρτήθηκε στις 22/9/2010 (για να διαβάσετε το άρθρο αυτό κάντε κλικ εδώ),πέρασε μια περίοδο ισχυρού προβληματισμού με την απώλεια σημαντικού κύκλου εργασιών μεταξύ των ετών 2009 και 2010. Το περσινό όμως (Μάιος 2011) «βελούδινο διαζύγιο» με την Καρούλιας (σχετικό άρθρο μας εδώ)έδωσε την ευκαιρία μιας νέας αρχής στον εμπορικό τομέα, τον πιο κρίσιμο κάθε επιχείρησης.Παρ΄ όλο που μέσα στο 2011 υπήρχε περιορισμένος χρόνος, τα αποτελέσματα της προσπάθειας αυτής δεν άργησαν να φανούν: Οι πωλήσεις, σε ένα περιβάλλον ιδιαίτερα αρνητικής οικονομικής συγκυρίας του περσινού χρόνου, αυξήθηκαν μέσα σε λίγους μήνες, και μάλιστα για ολόκληρο το 2011, με διψήφιο ποσοστό με παράλληλη, σημαντική μείωση των ζημιών της περσινής χρήσης.
Φυσικά, η κατάσταση εξακολουθεί να προβληματίζει μια οινοποιητική επιχείρηση που εδώ και εκατόν τριάντα τρία χρόνια έχει ταυτίσει το όνομά της με το εκλεκτό, ποιοτικό ελληνικό κρασί αλλά είναι βέβαιο πως η νέα προσπάθεια θα δώσει σημαντική ώθηση σε μια ανοδική κατεύθυνση– πριν από λίγες μόλις βδομάδες το Αμερικάνικο περιοδικό Wine & Spirits απένειμε στην εταιρία «Μπουτάρη» τον τίτλο «International Winery of the Year» για 16η χρονιά, κατατάσσοντας την ανάμεσα στην πρώτη δεκάδα των καλύτερων οινοποιείων στον κόσμο, σαν μια διεθνή αναγνώριση της υψηλής ποιότητας και του ιδιαίτερου χαρακτήρα των κρασιών της εταιρίας «Μπουτάρη».
Οι εξαγωγές αποτελούν παραδοσιακό τομέα δραστηριότητας της «Μπουτάρη» -σήμερα εξάγει τα προϊόντα της σε 26 χώρες του κόσμου-, ενώ εμπλουτίζει το ήδη πλούσιο πρόγραμμα των κρασιών της δημιουργώντας νέα προϊόντα με την σφραγίδα της ποιότητας «Μπουτάρη» (Σημείο Στίξης Λευκό, Ροζέ, Κόκκινο με διαφορετικά σήματα)συμβάλλοντας στην προσπάθεια επαναφοράς της εταιρίας στην θέση που πραγματικά της αξίζει, από την έκτη στην οποία βρίσκεται σήμερα στον κατάλογο των Top-10.
ΕΥΒΟΪΚΗ ΟΙΝΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΑΕ* (ΑΡΜΑΕ 24724/12/Β/91/18)
| ΕΤΟΣ | Κύκλος Εργασιών € | Μικτά κέρδη € | Καθαρά κέρδη προ φόρων € | Σύνολο υποχρεώσεων |
| 2007 |
12.689.853
|
2.669.800
|
693.128
|
30.259.806
|
| 2008 |
13.139.240
|
2.207.030
|
139.536
|
41.992.242
|
| 2009 |
13.313.027
|
1.982.793
|
48.394
|
41.199.501
|
| 2010/2011* |
16.979.778
|
3.017.942
|
-1.456.212
|
39.546.287
|
Πίνακας:Λ. Κουμάκης -* Ο τελευταίος δημοσιευμένος ισολογισμός αφορά την περίοδο από 1/7/2010 έως 31/12/2011.
Στην έβδομη θέση της Ελληνικής αγοράς παραμένει η Ευβοϊκή (η δεύτερη εταιρία του Ομίλου Σκουλούδη), παρά την δραματική χρονιά που πέρασε η ελληνική παραγωγή σταφυλιών το 2011. Όπως είναι γνωστό, η Ευβοϊκή είναι η μοναδική εταιρεία παραγωγής συμπυκνωμένου χυμού σταφυλής στην Ελλάδα και μία από τις μόλις 25 που υπάρχουν στο είδος της σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η δραστηριότητα της κάθε χρόνο εξαρτάται από την αφθονία ή την πληθώρα της πρώτης-ύλης σταφύλι και η περσινή καταστροφή της ελληνικής παραγωγής θεωρείται βέβαιο πως επηρέασε αρνητικά την δραστηριότητα της – ακόμα και την εξαγωγική την οποία ανέπτυξε σημαντικά τα τελευταία χρόνια.
Υπενθυμίζεται ότι η Ευβοϊκήιδρύθηκε από τους Μανώλη Σκουλούδη και Τάσο Σαμπάνη το1988 (ο τελευταίος αποχώρησε από την εταιρία το 2007 με «βελούδινο διαζύγιο» των δύο φίλων και εταίρων), στην Ριτσώνα Αυλίδος με στόχο να προσφέρουν σε εταιρίες παραγωγής κρασιού Ανακαθαρισμένο Συμπυκνωμένο Γλεύκος(MCR) και Συμπυκνωμένο Γλεύκος (MC), για τη ρύθμιση και τη σταθεροποίηση της συγκέντρωσης σακχάρων στο γλεύκος αλλά και της περιεκτικότητας του οινοπνεύματος στο κρασί, αφού μέχρι τότε η εγχώρια ζήτηση καλύπτονταν σχεδόν κατά 100% με εισαγωγές από το εξωτερικό. Σταδιακά, η Ευβοϊκήυποκατέστησε ένα πολύ αξιόλογο ποσοστό των αντίστοιχων εισαγωγών, οι πελάτες της εταιρίας διευρύνθηκαν σημαντικά περιλαμβάνοντας πολλές εταιρίες τροφίμων,αναψυκτικών κ.α. τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
ΚΤΗΜΑ ΚΩΣΤΑ ΛΑΖΑΡΙΔΗ AE (ΑΡΜΑΕ 26064/06/Β/92/15)
| ΕΤΟΣ | Κύκλος Εργασιών € | Μικτά κέρδη € | Καθαρά κέρδη προ φόρων € | Σύνολο υποχρεώσεων |
| 2007 |
8.043.749
|
3.608.528
|
1.326.223
|
17.557.618
|
| 2008 |
8.287.833
|
3.901.145
|
1.503.720
|
17.392.639
|
| 2009 |
8.368.323
|
3.992.209
|
1.751.532
|
14.799.357
|
| 2010 |
6.644.964
|
3.064.493
|
396.232
|
13.306.590
|
| 2011 |
6.239.867
|
2.151.053
|
-774.620
|
12.712.415
|
Πίνακας: Λ.Κουμάκης
Το ΚτήμαΚώστα Λαζαρίδη (Chateau Julia) παραμένει όγδοοστην γενική κατάταξη μετά από μια ακόμα δύσκολη χρονιά που σημαδεύεται από την οικονομική κρίση. Μετά τις απώλειες του κύκλου εργασιών και της συρρίκνωσης των κερδών του 2010, ο περσινός χρόνος (2011) επιφύλαξε ακόμα πιο δυσμενής οικονομικές εξελίξεις: Ο κύκλος εργασιών μειώθηκε περαιτέρω κατά 6% και τα παραδοσιακά κέρδη που είχε το Κτήμα μετατράπηκαν σε ζημιές για πρώτη φορά την τελευταία πενταετία, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2012 ο κύκλος εργασιών μειώθηκε επί πλέον κατά 17%.
Η αρνητική οικονομική εξέλιξη του Κτήματος αποτελεί την κλασική περίπτωση που αντιμετωπίζει το συντριπτικό ποσοστό της Ελληνικής Οινοποιίας: Η εξαιρετική δουλειά που γίνεται στο ΚτήμαΚώστα Λαζαρίδη (αμπέλι, οινοποίηση,παλαίωση, συσκευασία) είναι λογικό να έχει πολύ υψηλό κόστος το οποίο η αγορά«πλήρωνε» ευχαρίστως σε περιόδους οικονομικής άνθησης. Σε περιόδους οικονομικής κρίσης δεν είναι φυσικά δυνατόν να υποβαθμιστεί η ποιότητα των προϊόντων για χαμηλότερο κόστος, ούτε όμως και η αγορά έχει την οικονομική αντοχή να πληρώνει τις αναγκαίες τιμές, όπως έκανε στο παρελθόν. Το αποτέλεσμα είναι η αρνητική οικονομική πορεία του τόπου μας να «μεταφέρεται» και στις επιχειρήσεις – ιδίως εκείνες που λόγω εξαιρετικά προσεγμένης αλλά και περιορισμένης παραγωγής έχουν αναπόφευκτα υψηλό κόστος.
Υπενθυμίζεται πως το ΚτήμαΚώστα Λαζαρίδη (Chateau Julia) ιδρύθηκε το1992 στην Αδριανή Δράμας και σήμερα διαθέτει 2200 περίπου στρέμματα στα οποία καλλιεργούνται οι ευγενέστερες διεθνείς και ελληνικές ποικιλίες σταφυλιών.
Εκτός από το αρχιτεκτονικά πρότυπο οινοποιείο της Δράμας (εξοπλισμένο με τον πιο σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό), το 2006 ολοκληρώθηκε η Οινότρια Γη Κώστα Λαζαρίδη στο Καπανδρίτι Αττικής, ένα εκπληκτικό συγκρότημα 10.500 περίπου τ.μ. με χώρους κοινωνικών ή επαγγελματικών εκδηλώσεων, μουσείο, κάβες, χώρους γευστικών δοκιμών, πρότυπο αμπελώνα 200 στρεμμάτων βιολογικής καλλιέργειας (από τον οποίο παράγεται η οικογένεια των κρασιών Οινότρια Γη) και φυσικά ένα σύγχρονο οινοποιείο.
ΤΣΑΚΤΣΑΡΛΗΣ Β – Ε ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΑΕ (ΑΡΜΑΕ48504/53/Β/01/004)
| ΕΤΟΣ | Κύκλος Εργασιών € | Μικτά κέρδη € | Καθαρά κέρδη προ φόρων € | Σύνολο υποχρεώσεων |
| 2007 |
4.347.109
|
1.801.331
|
809.898
|
5.816.571
|
| 2008 |
4.890.429
|
2.440.533
|
1.068.513
|
5.966.021
|
| 2009 |
5.928.235
|
2.910.307
|
1.448.523
|
5.733.477
|
| 2010 |
5.491.908
|
2.082.547
|
797.638
|
5.397.619
|
| 2011 |
5.515.652
|
2.001.705
|
696.829
|
6.165.196
|
Πίνακας: Λ.Κουμάκης
Στην ένατη θέση της κατάταξης βρίσκεται το «Κτήμα Βιβλία Χώρα» («ΤΣΑΚΤΣΑΡΛΗΣ Β – Ε ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΟΙΝΟΠΟΙΙΑ ΑΕ») η δεύτερη ευχάριστη έκπληξη στον κατάλογο των Top-10. Αντίθετα στον γενικό κανόνα που θέλει τα μικρά ή μεγάλα Κτήματα να περνούν μια πολύ δύσκολη οικονομική συγκυρία, το «Κτήμα Βιβλία Χώρα» πέρσι πήγε ενάντια στο ρεύμα αποτελώντας την εξαίρεση: Όχι μόνο αύξησε, έστω και οριακά, τον κύκλο των εργασιών του αλλά συγκράτησε και τα κέρδη του κατατάσσοντας το «Κτήμα Βιβλία Χώρα» την πιο κερδοφόρα οινοποιητική επιχείρηση του καταλόγου των Top-10 για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά – με κέρδη υψηλότερα και από εκείνα της «Μαλαματίνα»που υπήρξε «πρωταθλήτρια κερδών της Ελληνικής Οινοποιίας»επί σειρά πολλών ετών και ειδικά την περσινή χρήση, είχε πενταπλάσιο κύκλο εργασιών!
Φυσικά το αποτέλεσμα αυτό δεν είναι καθόλου συμπωματικό: Στις πλαγιές του Παγγαίου (Κοκκινοχώρι Καβάλας), μια περιοχή με μεγάλη αμπελοοινική παράδοση, δύο άνθρωποι του κρασιού με μεγάλο μεράκι (Βασίλης Τσακτσαρλής και Βαγγέλης Γεροβασιλείου) δημιούργησαν ένα οινοποιείο – έργο τέχνης μέσα σε ένα βιολογικό αμπελώνα 350 στρεμμάτων τον οποίο εγκατέστησαν το 1998. Στον αμπελώνα αυτό καλλιεργούνται ελληνικές και ξενικές ποικιλίες, σύμφωνα με τα πρότυπα της βιολογικής αμπελοκαλλιέργειας,προσφέροντας οίνους εξαιρετικά υψηλού ποιοτικού δυναμικού το οποίο συνεχίζει να εκτιμάται δεόντως τόσο από επιλεγμένα σημεία πώλησης της εσωτερικής όσο και της διεθνούς αγοράς με τις εξαγωγές να επεκτείνονται σταδιακά, παρά την υψηλή τιμή των προϊόντων του Κτήματος.
Κ.Α.Ι.Ρ. ΑΝΩΝΥΜΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΡΟΔΟΥ (ΑΡΜΑΕ 12066/80/Β/86/29)
| ΕΤΟΣ | Κύκλος Εργασιών € | Μικτά κέρδη € | Καθαρά κέρδη προ φόρων € | Σύνολο υποχρεώσεων |
| 2007 |
7.057.436
|
721.032
|
-1.993.334
|
20.285.711
|
| 2008 |
5.317.431
|
872.379
|
-1.839.679
|
23.965.324
|
| 2009 |
4.862.894
|
525.813
|
-2.248.121
|
24.109.460
|
| 2010 |
5.207.588
|
376.124
|
-1.941.418
|
20.063.648
|
| 2011 |
4.666.859
|
371.996
|
-1.365.199
|
14.409.413
|
Πίνακας: Λ.Κουμάκης
Στην δέκατηθέση της κατάταξης του 2010 βρίσκεται και πάλι η Ροδίτικη ΚΑΙΡ(CAIR – Compagnia Agricola Industriale Rodi) η οποία ιδρύθηκε το 1928 από Ιταλούς επενδυτές διασώζοντας την μοναδική οινική παράδοση του νησιού το οποίο συγκαταλέγοταν ανάμεσα στους πιο σημαντικούς τόπους παραγωγής και εμπορίας κρασιού από τους αρχαίους χρόνους.
Σήμερα η CAIR λειτουργεί σε ένα νέο σύγχρονο εργοστάσιο το οποίο καλύπτει στεγασμένους χώρους 30 περίπου στρεμμάτων, στο 2ο Χλμ Ρόδου-Λίνδου, έχοντας αποκτήσει το πιστοποιητικό ποιότητας σύμφωνα με το νέο πρότυπο ISO 22000: 2005 και φιλοδοξώντας να φιλοξενήσει ένα μοναδικό «Μουσείο Οίνου».Τρία μεγάλα επενδυτικά προγράμματα επιβάρυναν σημαντικά τις συνολικές υποχρεώσεις τηςCAIRτα τελευταία χρόνια, αλλά το 2011 μειώθηκε πολύ ο τραπεζικός δανεισμός περιορίζοντας και τις συνολικές υποχρεώσεις από 20 εκ. Ευρώ το 2010 σε 14,4 εκ.Ευρώ το 2011. Μείωση παρουσίασαν τόσο ο κύκλος εργασιών του 2011 (κατά 10%περίπου) όσο οι ζημιές της χρήσεων που διαμορφώθηκαν σε 1,3 εκ. Ευρώ από 1,9εκ. Ευρώ της προηγούμενης χρήσης.
Η Ροδίτικη Οινοβιομηχανία αν και είναι γνωστή τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό για τουςΑφρώδεις Οίνους της (CAIR, Φυσικοί Αφρώδεις με Ζύμωση στην φιάλη και Φυσικοί Αφρώδεις Methode Charmat) παράγει εν τούτοις μια μεγάλη ποικιλία ελληνικών κρασιών σε διαφορετικές διαβαθμίσεις ποιότητας και τιμής σε λευκά, ροζέ, ερυθρά, γλυκά, ημίγλυκα κρασιά και φυσικά την παραδοσιακή μας Ρετσίνα. Ο Διευθυντής της CAIR Αλέξανδρος Γλυνός συνδυάζει βαθειά αμπελουργική και οινολογική γνώση, διαθέτοντας με πάθος όλες του τις δυνάμεις για την απεμπλοκή της Ροδίτικης Οινοβιομηχανίας από την διπλή παγίδα των οικονομικών προβλημάτων της επιχείρησης αλλά και της εθνικής μας οικονομίας.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι σε «απόσταση αναπνοής» από την δέκατη θέση του σχετικού καταλόγου βρίσκεται και η «Κτήματα Χατζημιχάλη ΑΕ» η οποία συγκράτησε τον κύκλο εργασιών του 2010 στα ίδια περίπου επίπεδα με αυξημένες όμως ζημιές χρήσεως από την «υποχρεωτική» μείωση των τιμών πώλησης λόγω των συνθηκών που επικρατούν στην ελληνική αγορά.
ΚΤΗΜΑΤΑ ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗAE (ΑΡΜΑΕ 2242/01ΑΤ/Β/86/1175)
| ΕΤΟΣ | Κύκλος Εργασιών € | Μικτά κέρδη € | Καθαρά κέρδη προ φόρων € | Σύνολο υποχρεώσεων |
| 2007 |
8.182.805
|
4.112.533
|
1.335.371
|
11.780.609
|
| 2008 |
7.578.818
|
3.845.721
|
514.653
|
12.854.509
|
| 2009 |
6.218.380
|
3.471.214
|
355.993
|
11.859.061
|
| 2010 |
4.482.370
|
2.383.638
|
-34.722
|
10.509.067
|
| 2011 |
4.420.426
|
1.224.209
|
-1.805.338
|
10.168.411
|
Πίνακας: Λ.Κουμάκης
Συμπέρασμα: Η πολύ άσχημη χρονιά του 2011 για τις 10 κορυφαίες οινοβιομηχανίες της χώρας μας φαίνεται και από το γεγονός ότι εκτός από την μείωση του συνολικού κύκλου εργασιών για μια ακόμα χρονιά, τα προ φόρων κέρδη των Top-10 μειώθηκαν κατά43% και οι ζημιές χρήσεως 2011 αυξήθηκαν κατά 15% σε σχέση με το 2010.
Η αναμφισβήτητη και θεαματική ποιοτική αναβάθμιση του ελληνικού κρασιού, η συνεπής εμμονή ανάδειξης του καλύτερου δυνατού ποιοτικού δυναμικού του ελληνικού αμπελώνα, οι αυξανόμενες εξαγωγές ποιοτικού(και ακριβότερου) ελληνικού κρασιού σε ολόκληρο τον κόσμο, η συνεχής δημιουργία νέων, αναβαθμισμένων τόσο στην ποιότητα όσο και στην συσκευασία, ελληνικών κρασιών παρά το αρνητικό οικονομικό περιβάλλον, αποτελούν μερικά πολύ φωτεινά σημάδια σε ένα σκούρο ορίζοντα.
Φυσικά, δεν αποτελεί σύμπτωση το γεγονός ότι το αμερικανικό περιοδικό Wine & Spirits το 2011συμπεριέλαβε τρία ελληνικά οινοποιεία ανάμεσα στα 100 καλύτερα της περσυνής χρονιάς (Μπουτάρη, Κτήμα Γεροβασιλείου,Κτήμα Τσέλεπου) απονέμοντας και στα τρία τον τίτλο «International Winery of the Year 2011» ούτε το πρόσφατο γεγονός ότι μια από της πιο έγκυρες εφημερίδες σε παγκόσμιο επίπεδο (New York Times) αφιέρωσε ειδικό άρθρο για τα ελληνικά κόκκινα κρασιά που εντυπωσίασαν μια ομάδα δύστροπων ειδικών, υπό τον Eric Asimov ο οποίος σχολίασε χαρακτηριστικά: «Όποιος διαλέξει την (γευστική) περιπέτεια θα νιώσει πέρα από την ευχαρίστηση της ανακάλυψης, την επιβεβαίωση πως ακόμα και κουρασμένοι ουρανίσκοι μπορούν να ανακαλύψουν κάτι καινούργιο».
Ο μουντός ορίζοντας του τρέχοντος αλλά πιθανότατα και του επόμενου χρόνου για την χώρα μας, αυξάνει την ανάγκη ισχυρής«αλληλεγγύης» που πρέπει όλοι οι Έλληνες να δείχνουμε μεταξύ μας: Τούτο σημαίνει πως μέσα στην χώρα μας, δεν είναι ανάγκη να αγοράζουμε η να καταναλώνουμε εισαγόμενα κρασιά όσο καλά και να θεωρούμε ότι είναι και πως οφείλουμε να «ψηφίζουμε» καθημερινά ελληνικά εμφιαλωμένα κρασιά δοκιμάζοντας συνεχώς διαφορετικές ποικιλίες και γεύσεις μέσα από τονμοναδικό πλούτο των γεύσεων και των διαφόρων τύπων ελληνικού κρασιού που απλόχερα μας χαρίζει ο ελληνικός αμπελώνας!
Τέλος, ας ελπίσουμε πως οι «οικονομικοί δολοφόνοι» της εθνικής μας οικονομίας με τον μανδύα των δανειστών ή της Τρόικας και στόχο την λεηλασία του πλούτου που μας έχει απομείνει, δεν θα εκβιάσουν την«ληξιαρχική πράξη θανάτου» της ελληνικής οινοβιομηχανίας επιβάλλοντας φορολογία στην εγχώρια παραγωγή κρασιού!
Λεωνίδας Κουμάκης*
8 Οκτωβρίου 2012
krasiagr.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου