Ο αυτισμός μπορεί να περάσει από τους παππούδες στα εγγόνια

Ο αυτισμός μπορεί να περάσει από τους παππούδες στα εγγόνια, ενώ οι γυναίκες που κακοποιήθηκαν στην παιδική ηλικία τους, είναι πιθανότερο να γεννήσουν αυτιστικά παιδιά, σύμφωνα με δύο νέες επιστημονικές έρευνες που ρίχνουν περισσότερο φως στα αίτια του φάσματος διαταραχών του αυτισμού.

Η πρώτη μελέτη από βρετανούς, σουηδούς και αυστραλούς ερευνητές, που δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό ψυχιατρικό περιοδικό «JAMA Psychiatry», σύμφωνα με το BBC, διαπίστωσε ότι όσοι γίνονται πατέρες σε μεγάλη ηλικία, είναι πιθανότερο να αποκτήσουν εγγόνια με αυτισμό, από ό,τι οι πιο νεαροί πατέρες.

Ο μηχανισμός δεν είναι σαφής, αλλά οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι πατέρες μεγάλης ηλικίας μεταβιβάζουν «σιωπηλές μεταλλάξεις» στις επόμενες γενιές απογόνων. Από την άλλη όμως, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι ο αυτισμός είναι αποτέλεσμα πολλών διαφορετικών παραγόντων.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι οι μεγαλύτερης ηλικίας πατέρες φαίνεται να κινδυνεύουν περισσότερο να αποκτήσουν παιδιά με αυτισμό από ό,τι οι πιο νέοι πατέρες. Η νέα μελέτη δείχνει ότι ο κίνδυνος αυτός μπορεί να επεκτείνεται και στους παππούδες, αν είχαν αποκτήσει παιδιά σε προχωρημένη ηλικία.

Οι «σιωπηλές» μεταλλάξεις στο γενετικό υλικό είναι πιθανό να μην έχουν άμεση επίπτωση στα παιδιά των μεγάλης ηλικίας πατέρων, αλλά να έχουν αντίκτυπο στα εγγόνια τους, ιδίως σε περίπτωση που αλληλεπιδράσουν με άλλα γονίδια και επιβαρυντικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες.

Η έρευνα σε 6.000 αυτιστικούς ανθρώπους και πάνω από 30.000 χωρίς την πάθηση έδειξε ότι οι άνδρες που αποκτούσαν κόρη σε ηλικία άνω των 50 ετών, ήταν 1,79 φορές πιθανότερο στο μέλλον να έχουν εγγόνι με αυτισμό, σε σχέση με τους άνδρες που γίνονταν πατέρες σε ηλικία 20-24 ετών. Όσοι αποκτούσαν αγόρι σε ηλικία άνω των 50 ετών, ήταν 1,67 φορές πιο πιθανό να αποκτήσουν αυτιστικό εγγόνι.

Πάντως, σύμφωνα με τους ερευνητές, οι πιο μεγάλης ηλικίας άνδρες δεν θα έπρεπε να αποθαρρυνθούν από το να γίνουν πατέρες, καθώς ναι μεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος για αυτισμό στους απογόνους τους, όμως ο κίνδυνος αυτός τελικά είναι μικρός.

Ο ερευνητής δρ Άβι Ράιχενμπεργκ του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής του King’s College του Λονδίνου, τόνισε πως «τα πάντα είναι θέμα επιλογών. Αν κανείς επιλέξει να γίνει πατέρας σε προχωρημένη ηλικία, μπορεί να υπάρξουν συνέπειες. Είναι κάτι που θα πρέπει να το λάβει υπόψη του». Πρόσθεσε πάντως ότι τα περισσότερα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας πατέρων και παππούδων δεν αναπτύσσουν πρόβλημα αυτισμού.

Η δεύτερη έρευνα, στο ίδιο ψυχιατρικό περιοδικό, με επικεφαλής την Αντρέα Ρόμπερτς της Σχολής Δημόσιας Υγείας του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, σύμφωνα με το "New Scientist", κατέληξε για πρώτη φορά στο συμπέρασμα ότι υπάρχει σχέση ανάμεσα στην κακοποίηση μιας μητέρας όταν ήταν παιδί και στη γέννηση αργότερα ενός αυτιστικού παιδιού από την ίδια.

Οι γυναίκες που πέφτουν θύματα κακοποίησης, είναι πιθανότερο να καπνίζουν, να κάνουν πιο ανθυγιεινή ζωή, να έχουν διαβήτη και να γεννούν πρόωρα μωρά, όλοι παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του μωρού τους και, κατά συνέπεια, αυξάνουν τον κίνδυνο αυτισμού.

Η έρευνα, μεταξύ 55.000 γυναικών, έδειξε ότι όσο μεγαλύτερος ήταν ο βαθμός παιδικής κακοποίησης της μελλοντικής μητέρας (σεξουαλική κακοποίηση, σωματική ή συναισθηματική - λεκτική βία κ.α.), τόσο αύξανε ο κίνδυνος αυτισμού για το παιδί της. Το 2% των γυναικών με τη χειρότερη κακοποίηση είχε 3,5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα γέννησης αυτιστικού παιδιού. Παρόλα αυτά, ακόμα και σε αυτή την ομάδα υψηλού κινδύνου, μόνο μία στις 50 γυναίκες γεννά παιδί με αυτισμό, γεγονός που δείχνει τη σπανιότητα της πάθησης.

Τέλος, μια τρίτη έρευνα, από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών στις ΗΠΑ, δείχνει ότι η πιθανότητα ένα παιδί σχολικής ηλικίας (έξι έως 17 ετών) να διαγνωστεί με αυτισμό ή το συγγενές σύνδρομο Άσπεργκερ, αυξήθηκε κατά 72% μεταξύ 2007 - 2012 (από ένα στα 86 παιδιά, σε ένα στα 50), σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης».

Η αύξηση προέρχεται κυρίως από την ολοένα καλύτερη διάγνωση περιστατικών που είχαν ως τώρα περάσει απαρατήρητα. Τα περιστατικά αυτισμού είναι πολύ περισσότερα στα αγόρια (ένα στα 31) από ό,τι στα κορίτσια (ένα στα 143).

Ο αυτισμός είναι ένα φάσμα διαταραχών. Όλοι οι ασθενείς έχουν κάποια κοινά συμπτώματα, όπως η δυσκολία επικοινωνίας με τους γύρω τους, αλλά συνήθως διαφορετικού βαθμού σοβαρότητας. Δεν υπάρχει ακόμα θεραπεία, αλλά μια σειρά θεραπευτικών παρεμβάσεων που μετριάζουν το πρόβλημα.archpsyc.jamanetwork.com