Όλοι θα έχουν παρατηρήσει ότι τα νεογέννητα δεν δείχνουν να έχουν καν συναίσθηση του εαυτού τους. Κι όμως, η συνείδηση ενδέχεται να ξυπνά στον άνθρωπο από την ηλικία των πέντε μηνών, υποστηρίζουν ερευνητές στη Γαλλία.
Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει κοινά αποδεκτός ορισμός για τη συνείδηση ούτε στην επιστήμη ούτε στη φιλοσοφία. Και σίγουρα οι γιατροί δεν μπορούν να μετρήσουν αντικειμενικά αυτό το φαινόμενο στον εγκέφαλο.
Εδώ και δεκαετίες, όμως, οι νευροεπιστήμονες πασχίζουν να ανιχνεύσουν σαφείς ενδείξεις της συνείδησης σε ασθενείς που έχουν χάσει τις αισθήσεις τους λόγω εγκεφαλικών βλαβών.
Η τελευταία μελέτη, η οποίαδημοσιεύεται στο κορυφαίο περιοδικό Science, συνδέει τη συνείδηση με συγκεκριμένα μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας, τα οποία αφορούν την αίσθηση της όρασης. Συγκεκριμένα, αφορούν και την επικοινωνία του οπτικού φλοιού, το οποίο βρίσκεται στο πίσω μέρος του κεφαλιού, με τον προμετωπιαίο φλοιό στο μπροστινό μέρος.
Συνολικά 80 βρέφη, ηλικίας 5 έως 15 μηνών, υποβλήθηκαν στο πείραμα, φορώντας ειδικά καπελάκια με ηλεκτρόδια που μετρούν την εγκεφαλική δραστηριότητα. Το μόνο που χρειαζόταν να κάνουν ήταν να κοιτάξουν σε μια οθόνη, στην οποία εμφανιζόταν μια εικόνα για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η εμφάνιση της εικόνας οδηγούσε στην ενεργοποίηση του οπτικού φλοιού. Αυτό όμως δεν αποτελεί σημάδι συνείδησης, καθώς το ίδιο σήμα καταγράφεται σε ενήλικες ακόμα και όταν το οπτικό ερέθισμα είναι τόσο γρήγορο ώστε να μην γίνεται συνειδητά αντιληπτό (ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται το σήμα με τον οπτικό φλοιό, δεν το καθιστά όμως διαθέσιμο στη συνείδηση).
Το σημαντικό όμως ήταν ότι οι ερευνητές κατέγραψαν και ένα δεύτερο σήμα, το οποίο προερχόταν από τον προμετωπιαίο φλοιό. Το σήμα, υποστηρίζουν οι ερευνητές, είναι το ίδιο με αυτό που καταγράφεται και τους ενήλικες όταν μια εικόνα φτάσει στην προσοχή τους.
Αυτό το σήμα, το οποίο έχει ονομαστεί «καθυστερημένο αργό κύμα» στους ενήλικες, μαρτυρά ότι το οπτικό ερέθισμα μεταβιβάστηκε στη «συνείδηση» περνώντας μέσα από το σύστημα της λειτουργικής μνήμης, στην οποία αποθηκεύονται προσωρινά οι πληροφορίες από το περιβάλλον.
Αυτό, τουλάχιστον, εκτιμούν οι ερευνητές του CNRS, του εθνικού ερευνητικού φορέα της Γαλλίας. Αναγνωρίζουν όμως ότι το καθυστερημένο αργό κύμα ήταν ελαφρώς διαφορετικό και πολύ πιο καθυστερημένο στα βρέφη από ό,τι στους ενήλικες -εμφανιζόταν περίπου ένα δευτερόλεπτο μετά την εμφάνιση της εικόνας, συγκριτικά με 300 millisecond σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Σίγουρα, το πείραμα στα βρέφη δεν αρκεί για να λύσει το μεγάλο μυστήριο της συνείδησης. Η προσπάθεια όμως θα συνεχιστεί, με τους ερευνητές να ελπίζουν να ανιχνεύσουν ενδείξεις συνείδησης που σχετίζονται με τον ταχύ ρυθμό μάθησης στα μωρά.Newsroom ΔΟΛ
Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει κοινά αποδεκτός ορισμός για τη συνείδηση ούτε στην επιστήμη ούτε στη φιλοσοφία. Και σίγουρα οι γιατροί δεν μπορούν να μετρήσουν αντικειμενικά αυτό το φαινόμενο στον εγκέφαλο.
Εδώ και δεκαετίες, όμως, οι νευροεπιστήμονες πασχίζουν να ανιχνεύσουν σαφείς ενδείξεις της συνείδησης σε ασθενείς που έχουν χάσει τις αισθήσεις τους λόγω εγκεφαλικών βλαβών.
Η τελευταία μελέτη, η οποίαδημοσιεύεται στο κορυφαίο περιοδικό Science, συνδέει τη συνείδηση με συγκεκριμένα μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας, τα οποία αφορούν την αίσθηση της όρασης. Συγκεκριμένα, αφορούν και την επικοινωνία του οπτικού φλοιού, το οποίο βρίσκεται στο πίσω μέρος του κεφαλιού, με τον προμετωπιαίο φλοιό στο μπροστινό μέρος.
Συνολικά 80 βρέφη, ηλικίας 5 έως 15 μηνών, υποβλήθηκαν στο πείραμα, φορώντας ειδικά καπελάκια με ηλεκτρόδια που μετρούν την εγκεφαλική δραστηριότητα. Το μόνο που χρειαζόταν να κάνουν ήταν να κοιτάξουν σε μια οθόνη, στην οποία εμφανιζόταν μια εικόνα για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η εμφάνιση της εικόνας οδηγούσε στην ενεργοποίηση του οπτικού φλοιού. Αυτό όμως δεν αποτελεί σημάδι συνείδησης, καθώς το ίδιο σήμα καταγράφεται σε ενήλικες ακόμα και όταν το οπτικό ερέθισμα είναι τόσο γρήγορο ώστε να μην γίνεται συνειδητά αντιληπτό (ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται το σήμα με τον οπτικό φλοιό, δεν το καθιστά όμως διαθέσιμο στη συνείδηση).
Το σημαντικό όμως ήταν ότι οι ερευνητές κατέγραψαν και ένα δεύτερο σήμα, το οποίο προερχόταν από τον προμετωπιαίο φλοιό. Το σήμα, υποστηρίζουν οι ερευνητές, είναι το ίδιο με αυτό που καταγράφεται και τους ενήλικες όταν μια εικόνα φτάσει στην προσοχή τους.
Αυτό το σήμα, το οποίο έχει ονομαστεί «καθυστερημένο αργό κύμα» στους ενήλικες, μαρτυρά ότι το οπτικό ερέθισμα μεταβιβάστηκε στη «συνείδηση» περνώντας μέσα από το σύστημα της λειτουργικής μνήμης, στην οποία αποθηκεύονται προσωρινά οι πληροφορίες από το περιβάλλον.
Αυτό, τουλάχιστον, εκτιμούν οι ερευνητές του CNRS, του εθνικού ερευνητικού φορέα της Γαλλίας. Αναγνωρίζουν όμως ότι το καθυστερημένο αργό κύμα ήταν ελαφρώς διαφορετικό και πολύ πιο καθυστερημένο στα βρέφη από ό,τι στους ενήλικες -εμφανιζόταν περίπου ένα δευτερόλεπτο μετά την εμφάνιση της εικόνας, συγκριτικά με 300 millisecond σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Σίγουρα, το πείραμα στα βρέφη δεν αρκεί για να λύσει το μεγάλο μυστήριο της συνείδησης. Η προσπάθεια όμως θα συνεχιστεί, με τους ερευνητές να ελπίζουν να ανιχνεύσουν ενδείξεις συνείδησης που σχετίζονται με τον ταχύ ρυθμό μάθησης στα μωρά.Newsroom ΔΟΛ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου