Κατάψυξη ωαρίων: το τέλος του βιολογικού ρολογιού

Τώρα πια οι γυναίκες μπορούν να αποφασίζουν για τη ζωή τους χωρίς το άγχος της αναπαραγωγής.«Πώς θα ζούσατε τη ζωή σας αν μπορούσατε να σταματήσετε το βιολογικό σας ρολόι; Αν απελευθερωνόσασταν από τον πανικό του μωρού που έχει ταλαιπωρήσει μία ολόκληρη γενιά γυναικών, η οποία έπρεπε να προγραμματίσει την καριέρα της ανάλογα με τη δυνατότητα της να κάνει οικογένεια; Ίσως είχατε ψυχραιμία για πιο επιτυχημένες γνωριμίες, ίσως παντρευόσασταν αργότερα ή το απολαμβάνατε περισσότερο». Η δημοσιογράφος Σάρα Ελίζαμπεθ Ρίτσαρντς έγραψε το βιβλίο «Η μητρότητα
επαναπρογραμματίζεται: Η νέα κατάκτηση της κατάψυξης ωαρίων και οι γυναίκες που το δοκίμασαν» παρακολουθώντας την προσπάθεια τεσσάρων υποψήφιων (συμπεριλαμβανομένου του εαυτού της) να τα βάλουν με το χρόνο.

«Μέχρι πριν μία δεκαετία η ιδέα της κατάψυξης των ωαρίων φαινόταν μάταιη αλλά κυρίως επικίνδυνη. Σήμερα, όμως, χάρη στις ιατρικές εξελίξεις, οι γυναίκες που διαλέγουν αυτή την οδό δεν διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να φέρουν στον κόσμο παιδιά με γενετικές ανωμαλίες ενώ τα ποσοστά επιτυχίας εγκυμοσύνης με κατεψυγμένα ωάρια πλησιάζουν τα ποσοστά των φρέσκων. Σε μία εποχή όπου μία στις πέντε γυναίκες 40-44 χρονών είναι άτεκνη και μισές από αυτές ομολογούν ότι θα ήθελαν να είχαν παιδιά, το μήνυμα είναι αισιόδοξο».

Το μυστικό της επιτυχίας

Το αρχικό στοίχημα της επιστήμης ήταν να προσφέρει τη δυνατότητα γονιμότητας σε γυναίκες που έβλεπαν την αναπαραγωγική τους ηλικία να διαρκεί λιγότερο από το φυσιολογικό λόγω κάποιου προβλήματος υγείας όπως η πρόωρη εμμηνόπαυση ή ένας καρκίνος (του οποίου η θεραπεία που φέρνει στειρότητα). Όταν ο δρ. Κρίστοφερ Τσεν στην Αυστραλία ανακοίνωσε το 1986 την πρώτη εγκυμοσύνη με την χρήση ωαρίων που ήταν στην κρυοσυντήρηση, οι ειδικοί ήταν αρκετά επιφυλακτικοί.

Για πολλά χρόνια οι έρευνες έδειχναν πολύ χαμηλότερα ποσοστά επιτυχίας σε σχέση με την εξωσωματική γονιμοποίηση με φρέσκα ωάρια. Ωστόσο η εμβρυολογία εξελίσσεται και το 2005 τα δεδομένα άρχισαν να αλλάζουν. Σήμερα όχι μόνο τα ποσοστά επιτυχίας είναι παρόμοια με αυτά των φρέσκων ωαρίων αλλά και οι γενετικές ανωμαλίες ενός τέτοιου εμβρύου είναι τόσο σπάνιες όσο και αυτές των εμβρύων που δημιουργούνται από φυσιολογική σύλληψη.

Αν και δεν είναι ακόμα μία διαδεδομένη πρακτική, εκτιμάται πώς σύντομα η κρυοσυντήρηση ωαρίων θα είναι μία διαδεδομένη επιλογή για τις γυναίκες που θέλουν να επιμηκύνουν την εποχή της γονιμότητας. Ο χειρουργός γυναικολόγος μαιευτήρας Ηλίας Γάτος, Επιστημονικός Διευθυντής του emBIO medical center εξηγεί: «Τα ωάρια αποτελούνται σε μεγάλο ποσοστό από νερό που στην κατάψυξη παγώνει. Η μέχρι πρότινος διαδικασία κατάψυξής τους δεν είχε σημαντικά ποσοστά επιτυχίας λόγω της δημιουργίας παγοκρυστάλλων που κατέστρεφαν το ωάριο κατά την απόψυξη. Σήμερα με τη μέθοδο της υαλοποίησης (vitrification) αποφεύγουμε τη δημιουργία κρυστάλλων και επιτυγχάνουμε υψηλά ποσοστά επιβίωσης των ωαρίων καθώς επίσης και σημαντικά βελτιωμένες πιθανότητες γονιμοποίησής τους από το σπέρμα.

Ενώ δηλαδή με την προηγούμενη τεχνολογία το ποσοστό επιτυχίας ήταν κάτω από 10%, με τη νέα μέθοδο φτάνουμε το 30-35%. Σημαντική προϋπόθεση για μεγάλα ποσοστά επιτυχίας είναι η εξαρχής καλή ποιότητα των ωαρίων. Με λίγα λόγια, όσο πιο νέα είναι μια γυναίκα που αποφασίζει να καταψύξει το γενετικό της υλικό τόσο περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας έχει στο μέλλον και τόσο καλύτερα εκμεταλλεύεται την τεχνολογία της κρυοσυντήρησης». Η διαδικασία είναι ίδια με αυτήν της εξωσωματικής: διέγερση των ωοθηκών με ενέσεις και λήψη των ωαρίων. Τα ωάρια μπορούν παραμείνουν στην κατάψυξη για δέκα περίπου χρόνια. Όταν χρειαστεί, αποψύχονται, γονιμοποιούνται με το σπέρμα και δημιουργούνται έμβρυα, τα οποία μεταφέρονται στη μήτρα της γυναίκας.