Η φθινοπωρινή χάρη του ανατολικού Πηλίου

«...μάζεψε (η πλάση) απ’ όλα τα βουνά

τη μοιρασμένη χάρη,

την έσμιξε και σ’ έπλασε

βουνό βουνών καμάρι».

(Γ. Δροσίνης)

Ως το καμάρι όλων των βουνών είδε ο Δροσίνης το μυθικό βουνό του Πηλίου, που αφηγείται θρύλους και ιστορία, δαμάζει πολιτισμούς και παραδόσεις, αναπτύσσει εμπορικούς και πνευματικούς δρόμους στα πέρατα του κόσμου. Από τα πυκνά δάση του κατασκευάστηκε η «Αργώ» του Ιάσονα, εκκινώντας από εκεί για την αργοναυτική εκστρατεία, ενώ τα ζαγοριανά καράβια από το 17ο αιώνα μετέφεραν τους θησαυρούς της περιοχής σε όλη την Ευρώπη.

Οι φθινοπωρινές παραστάσεις που δίνει το τοπίο στο ανατολικό Πήλιο, παρότι γκρίζες και μελαγχολικές, δίνουν διαφορετικές, γλυκές ερμηνείες, που κερδίζουν εξίσου το θαυμασμό. Η εποχή μπογιατίζει το καλοντυμένο φυσικό φρούριο της Θεσσαλίας με πορτοκαλοκίτρινες αποχρώσεις, τα φύλλα γερνάνε, μελαγχολούν, χορεύουν στο φύσημα του ανέμου, κουβαλώντας πάνω τους θρύλους χιλιετιών με θεούς, κένταυρους, νύμφες και δρυάδες.

Η ανατολική πλευρά του θρυλικού βουνού, κατάφυτη από οξιές, καστανιές, καρυδιές, αγριομηλιές, που αυτήν την εποχή επιδεικνύουν τους καρπούς τους, μυρωμένη από φασκόμηλο και θυμάρι, με καλά κρυμμένα τα μυστικά των μανιταριών, μας προκαλεί να εισβάλουμε και να εμπνευστούμε από τη φθινοπωρινή θωριά της.

Τα διάσπαρτα χωριά, με τα αρχοντικά και τα λιθόστρωτα καλντερίμια, τα γραφικά καφενεδάκια σε πλατείες που συμμορφώνονται με τα χρώματα των γερασμένων φύλλων και με τα απογυμνωμένα πλατάνια, κρέμονται στις υγρές πλαγιές του βουνού, που σαν πράσινη θάλασσα συναγωνίζονται το απέραντο Αιγαίο.

Η πηλιορείτικη αρχιτεκτονική έχει γηγενή χαρακτηριστικά και ακολουθείται πιστά ακόμη και σήμερα στην κατασκευή σπιτιών, δίνοντας μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία στα χωριά του Πηλίου. Οι πλάκες και οι πέτρες του βουνού αποτελούν το κύριο υλικό από το οποίο κατασκευάστηκαν τα αρχοντικά, αλλά και οι βρύσες, τα γεφύρια και τα καλντερίμια.

Η Τσαγκαράδα

Ο παραδοσιακός οικισμός της Τσαγκαράδας, κτισμένος σε υψόμετρο 500 μ., μπορεί να αποτελέσει το ορμητήριο για να εξερευνήσετε τη γύρω περιοχή. Κατάφυτη από παραδοσιακά αρχοντικά, λουσμένη από πυκνή βλάστηση, απ' όπου ξεδιπλώνονται οι γκρίζες πηλιορείτικες πλάκες, οριοθετημένη από λιθόκτιστα καλντερίμια, χωρίζεται σε τέσσερις οικισμούς, που ονοματοδοτήθηκαν από τις εκκλησίες που έχει ο καθένας στην πλατεία του: τους Αγιους Ταξιάρχες, την Αγία Παρασκευή, την Αγία Κυριακή και τον Αγιο Στέφανο. Για να δείτε όλο το χωριό πρέπει να ακολουθήσετε τα πέτρινα καλντερίμια του.

Η Τσαγκαράδα είναι το πιο αραιοκατοικημένο χωριό του Πηλίου, που χαρακτηρίζεται από μια μοναδική βιοποικιλότητα: πανύψηλες καστανιές, πλατάνια, βελανιδιές, φλαμουριές, κορομηλιές, ορτανσίες, κληματαριές, καμέλιες, μυρτιές.

Πρέπει οπωσδήποτε να δροσιστείτε με το νερό που ξεπηδά από τις περίτεχνες σκαλιστές κρήνες και να απολαύσετε ένα καφεδάκι σε ένα από τα παραδοσιακά καφενεία.

Στην κεντρική πλατεία έχει φιλοτεχνηθεί εδώ και χίλια χρόνια ο τεράστιος πλάτανος και περιμένει ακόμη τους θαυμαστές του. Ακριβώς δίπλα, η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής αποτελεί ένα από τα αξιοθέατα του χωριού, ενώ στολίδι της πλατείας αποτελεί μία μαρμάρινη παραδοσιακή κρήνη με τέσσερις κρουνούς.

Ζαγορά

Αναμφισβήτητα το μεγαλύτερο και ιστορικότερο χωριό του ανατολικού Πηλίου είναι η Ζαγορά, χωρισμένη σε τέσσερις μεγάλες συνοικίες. Οι φυσικές ομορφιές, η παράδοση στις τέχνες και στα γράμματα, αλλά και η ιστορία του το καθιστούν ξακουστό. Η υφαντουργία, η μεταξουργία και η εμποροβιοτεχνία άκμασαν ήδη από το 17ο αιώνα, ενώ σήμερα είναι ιδιαίτερα γνωστή για τα μήλα της, που είναι διάσημα στις αγορές όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής.

Μπορείτε να επισκεφτείτε το «Ελληνομουσείο» (αλλιώς «Σχολή του Ρήγα»), όπου φοίτησε ο Ρήγας Φεραίος, καθώς και τη Βιβλιοθήκη που ιδρύθηκε το 1762 και σήμερα φιλοξενεί πολλά συγγράμματά του.

Αν έχετε χρόνο, υπάρχουν και άλλα όμορφα γραφικά χωριά για βόλτα και καλό φαγητό, όπως ο Κισσός, με την τρίκλιτη βασιλική της Αγίας Μαρίνας (το χαρακτηριστικότερο ίσως δείγμα εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής της περιοχής) στην κεντρική λιθόστρωτη πλατεία του, και το Μούρεσι.

Μηλιές – Βυζίτσα

Επιστρέφοντας από τη νότια διαδρομή προς Πήλιο, θα περάσετε και από τις Μηλιές, ένα από τα γραφικότερα χωριά του βουνού των Κενταύρων με θέα στον Παγασητικό, που αποτελεί αφετηρία του διάσημου «Μουτζούρη». Στην ιστορία του πρωταγωνιστεί η ονομαστή Σχολή των Μηλεών, κέντρο του απελευθερωτικού αγώνα του 1821 και πνευματική εστία της εποχής.

Αξιοθέατα του χωριού είναι η εκκλησία των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, η Βιβλιοθήκη, το Λαογραφικό Μουσείο, καθώς και το Ευδόξειο Πνευματικό Κέντρο.

Συμπληρώστε την περιήγησή σας στο ανατολικό Πήλιο με μια βόλτα στη Βυζίτσα, άξιο εκπρόσωπο της πηλιορείτικης αρχιτεκτονικής και μάλιστα από τους καλύτερα διατηρημένους οικισμούς.

Και στη Γιορτή Κάστανου

Στο Ξουρίχτι κάθε χρόνο, το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Οκτωβρίου (φέτος θα διεξαχθεί το τριήμερο της 28ης Οκτωβρίου), ο δήμος Ζαγοράς - Μουρεσίου διοργανώνει τη «Γιορτή Κάστανου» με έκθεση τοπικών προϊόντων, ομιλίες, σεμινάρια μαγειρικής τοπικών παραδοσιακών συνταγών και πλούσιο καλλιτεχνικό πρόγραμμα με παραδοσιακούς χορούς. Θα έχετε την ευκαιρία να ευχαριστηθείτε άφθονα ψητά κάστανα, ντόπιο τσίπουρο και βαρελίσιο κρασί.

Βόλτες για πεζοπορία ή κυνήγι μανιταριών

Στο ανατολικό Πήλιο υπάρχουν εξαιρετικά μονοπάτια, ρυάκια και μοναδικής αρχιτεκτονικής καλντερίμια και γεφύρια που έχουν ενσωματωθεί στα χρώματα της φύσης. Η περίοδος από τα μέσα Σεπτεμβρίου ώς τα μέσα Οκτωβρίου είναι η καταλληλότερη, καθώς η θερμοκρασία είναι ευχάριστη. Υπάρχουν δεκάδες σηματοδοτημένες διαδρομές που ενώνουν μεταξύ τους χωριά, όπως λ.χ. Τσαγκαράδα – Νταμούχαρη – Αϊ-Γιάννης (5 χλμ.) ή Κισσός – Μούρεσι - Αϊ-Γιάννης (5,6 χλμ.). Μπορείτε να περιηγηθείτε στα χωριά ακολουθώντας τα δίκτυα διαδρομών που αναδεικνύουν τις ομορφιές τους, καταβάλλοντας σίγουρα λιγότερο κόπο.

Είναι η κατάλληλη εποχή και για κυνήγι μανιταριών. Με τα πρωτοβρόχια, κάνουν την εμφάνισή τους τα νεαρά μανιτάρια κάτω από τα πεσμένα ξερά φύλλα. Πάρτε καλάθι και σουγιά και ζήστε την εμπειρία, συνδυάζοντας τη διαδικασία με τη βόλτα στο βουνό, την παρατήρηση και την ευχαρίστηση της επαφής με τη φύση. Αν δεν μπορείτε να ξεχωρίσετε τα... σωστά μανιτάρια, καλύτερα να πάτε με κάποιον που γνωρίζει.

Οι καρποί της γης στο τραπέζι σας

Οι πρώτες ύλες που δίνει απλόχερα η γη του Πηλίου χρησιμοποιούνται στην απλή αλλά πολύ γευστική κουζίνα της περιοχής. Τα μανιτάρια, τα κάστανα, τα καρύδια, τα χόρτα, η φτέρη, τα τσιτσίραυλα (βλαστάρια άγριας φιστικιάς), τα μήλα, τα βατόμουρα και τα μυρωδικά δίνουν συνταγές που μπορείτε να δοκιμάσετε. Φτεροκεφτέδες και σαλάτα από βλαστάρια φτέρης σίγουρα δε φτιάχνετε στο σπίτι σας, ενώ τα τσιτσίραυλα και τα κρίταμα τουρσί δεν έχουν μπει στο ντουλάπι σας. Διασημότερο πιάτο αναμφισβήτητα το σπεντζοφάι από ντόπια λουκάνικα, ενώ πεντανόστιμες είναι οι πίτες με μανιτάρια, με χόρτα ή και ντόπιο κρέας. Πασίγνωστα είναι τα πηλιορείτικα γλυκά του κουταλιού, τα αρωματικά βότανα, το μέλι, οι μαρμελάδες και το τσίπουρο.

Πώς θα πάτε

Για να φτάσετε στα χωριά του ανατολικού Πηλίου, πρέπει να περάσετε από την όμορφη πόλη του Βόλου που απέχει 220 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και 325 χλμ. από την Αθήνα.

Από εκεί έχετε δύο επιλογές διαδρομών με την ίδια απόσταση, περίπου 48 χλμ. (1 ώρα). Η μία επιλογή είναι να κατευθυνθείτε παραλιακά προς Αγριά, να ανεβείτε προς Μηλιές και να συνεχίσετε για Τσαγκαράδα.

Η δεύτερη, να ανηφορίσετε από το Βόλο προς Πορταριά, Μακρινίτσα, Χάνια, Κισσό. Λίγο μετά υπάρχει διασταύρωση, απ' όπου αριστερά μπορείτε να πάτε στη Ζαγορά, ενώ δεξιά θα οδηγηθείτε στο Μούρεσι και στην Τσαγκαράδα.

Η καλύτερη επιλογή είναι να επιλέξετε τη μια διαδρομή πηγαίνοντας και την άλλη φεύγοντας, ώστε να θαυμάσετε το ευλογημένο βουνό κι από τις δύο πλευρές του.agelioforos.gr