Η αποσιδήρωση μπορεί να επηρεάσει θετικά τη συνολική επιβίωση των ασθενών με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, σύμφωνα με δεδομένα που παρουσιάστηκαν στο Πανελλήνιο Αιματολογικό Συνέδριο από τον Δρ Νόρμπερτ Γκάτερμαν, καθηγητή στο Τμήμα Αιματολογίας, Ογκολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου Heinrich-Heine της Γερμανίας.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η αποσιδήρωση σε αυτούς τους ασθενείς βελτιώνει πολλές παραμέτρους που αποτελούν συχνή αιτία θανάτου για τους πάσχοντες, συμβάλλοντας στην μείωση του καρδιακού και ηπατικού σιδήρου, των λοιμώξεων, του κινδύνου εκτροπής της νόσου σε οξεία μυελογενή λευχαιμία, και βελτιώνοντας την αιμοποίηση, καθώς και τα ποσοστά επιβίωσης σε ασθενείς που υποβάλλονται σε αλλογενή μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Τα μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα είναι μία κατηγορία ασθενειών που χαρακτηρίζονται από μειωμένη παραγωγή αιμοσφαιρίων από τον μυελό των οστών. Ως αποτέλεσμα μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές, όπως ανεξέλεγκτη αιμορραγία, σοβαρές λοιμώξεις, και αναιμία. Είναι γεγονός ότι περισσότεροι από το 90% των ασθενών με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα έχουν αναιμία κατά τη διάγνωση, ενώ το 60% θα παρουσιάσει σοβαρή αναιμία κάποια στιγμή στην πορεία της νόσου, γεγονός που σχετίζεται με την πιθανότητα μη-λευχαιμικών θανάτων στους ασθενείς.
Η αντιμετώπιση της αναιμίας είναι, συνεπώς, πολύ σημαντική. Οι ασθενείς συνήθως λαμβάνουν θεραπεία με ερυθροποιητίνη, στην οποία όμως ανταποκρίνεται μόνο το 20-30% των ασθενών. Εναλλακτικά, για την αντιμετώπιση της αναιμίας, χρησιμοποιούνται και οι μεταγγίσεις.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του Ευρωπαϊκού Δικτύου Λευχαιμίας (European Leukemia Network, ELN), όλοι οι ασθενείς με σοβαρή αναιμία (τιμή αιμοσφαρίνης χαμηλότερη των 8g/dL), καθώς και αυτοί με ηπιότερη αλλά συμπτωματική αναιμία, θα πρέπει να μεταγγίζονται με στόχο την μείωση των συμπτωμάτων και των οργανικών επιπλοκών, αλλά και την βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Βάσει μελετών, η ποιότητα ζωής των ασθενών με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, αυξάνεται με επιταχυνόμενο ρυθμό μέχρι την τιμή αιμοσφαιρίνης των 12g/dl, ανεξάρτητα αν το μέσω που χρησιμοποιείται είναι η ερυθροποιητίνη ή οι μεταγγίσεις.
Σχεδόν το 50% των ασθενών χρειάζονται τακτικές μεταγγίσεις για να διατηρήσουν την ποιότητα ζωής τους, αλλά και για την επιβίωση. Με κάθε μετάγγιση όμως, συσσωρεύεται περίσσεια σιδήρου στον οργανισμό που δεν έχει τον μηχανισμό για να τον αποβάλλει. Αυτή η υπερφόρτωση του οργανισμού με σίδηρο, οδηγεί σε τοξικότητα, καρδιακές, ηπατικές, και ενδοκρινολογικές επιπλοκές, ενώ επηρεάζει αρνητικά την συνολική επιβίωση των ασθενών.
Σύμφωνα με μελέτες σε ασθενείς με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, φάνηκαν υψηλά ποσοστά αιμοσιδήρωσης στο ήπαρ (81%), αλλά και στην καρδιά (16-18%). Επιπλέον, οι υψηλές τιμές φερριτίνης (>1000ng/ml) φάνηκε να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου (30% μεγαλύτερος κίνδυνος θανάτου για κάθε αύξηση της τάξεως των 500ng/ml πάνω από τα 1000ng/ml), καθώς και ότι αποτελούν ανεξάρτητο προγνωστικό παράγοντα. Η υπερφόρτωση σιδήρου θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη θεραπεία αποσιδήρωσης με χηλικούς παράγοντες.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες, η θεραπεία αποσιδήρωσης θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε ασθενείς που έχουν μεταγγιστεί με 20-25 μονάδες αίματος, έχουν φερριτίνη >1000ng/ml, ή είναι υποψήφιοι για αλλογενή μεταμόσχευση μυελού των οστών. Προτείνεται η τακτική παρακολούθηση της συσσώρευσης σιδήρου στην καρδιά μέσω μαγνητικής τομογραφίας (MRI) σε ασθενείς που έχουν λάβει περισσότερες από 50 μονάδες συμπυκνωμένων ερυθροκυττάρων. Η αιμοσιδήρωση του ήπατος θα πρέπει επίσης να παρακολουθείται με MRI, καθώς, σε πολλές περιπτώσεις, οι τιμές της φερριτίνης ορού δεν αντικατοπτρίζουν τον ηπατικό σίδηρο στο σωστό βαθμό. Η τοξικότητα του σιδήρου σε ασθενείς με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα μπορεί επίσης να οφείλεται και στον ελεύθερο σίδηρο (NTBI/LPI) και όχι μόνο σε αυτόν που εναποτίθεται στους ιστούς.
Από τους διαθέσιμους χηλικούς παράγοντες, το deferasirox έχει δείξει σημαντικές μειώσεις τόσο στον ηπατικό σίδηρο (LIC), όσο και στις τιμές της φερριτίνης σε ασθενείς με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, ενώ μπορεί να βελτιώσει και την αιμοποιητική ανταπόκριση των ασθενών. Μόνο το deferasirox έχει δείξει ότι μπορεί να διατηρήσει τον ελεύθερο σίδηρο στα επιτρεπτά όρια, σε όλη τη διάρκεια του 24ωρου, μετά από συνεχόμενη χρήση. Μέσα στα επόμενα χρόνια αναμένονται τα αποτελέσματα της μελέτης Telesto, της μόνης προοπτικής τυχαιοποιημένης μελέτης η οποία αξιολογεί ως πρωτεύον καταληκτικό σημείο την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με deferasirox έναντι του εικονικού φαρμάκου στην επιβίωση χωρίς συμβάματα, σε ασθενείς με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα.health.in.gr
Μελέτες έχουν δείξει ότι η αποσιδήρωση σε αυτούς τους ασθενείς βελτιώνει πολλές παραμέτρους που αποτελούν συχνή αιτία θανάτου για τους πάσχοντες, συμβάλλοντας στην μείωση του καρδιακού και ηπατικού σιδήρου, των λοιμώξεων, του κινδύνου εκτροπής της νόσου σε οξεία μυελογενή λευχαιμία, και βελτιώνοντας την αιμοποίηση, καθώς και τα ποσοστά επιβίωσης σε ασθενείς που υποβάλλονται σε αλλογενή μεταμόσχευση μυελού των οστών.
Τα μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα είναι μία κατηγορία ασθενειών που χαρακτηρίζονται από μειωμένη παραγωγή αιμοσφαιρίων από τον μυελό των οστών. Ως αποτέλεσμα μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές, όπως ανεξέλεγκτη αιμορραγία, σοβαρές λοιμώξεις, και αναιμία. Είναι γεγονός ότι περισσότεροι από το 90% των ασθενών με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα έχουν αναιμία κατά τη διάγνωση, ενώ το 60% θα παρουσιάσει σοβαρή αναιμία κάποια στιγμή στην πορεία της νόσου, γεγονός που σχετίζεται με την πιθανότητα μη-λευχαιμικών θανάτων στους ασθενείς.
Η αντιμετώπιση της αναιμίας είναι, συνεπώς, πολύ σημαντική. Οι ασθενείς συνήθως λαμβάνουν θεραπεία με ερυθροποιητίνη, στην οποία όμως ανταποκρίνεται μόνο το 20-30% των ασθενών. Εναλλακτικά, για την αντιμετώπιση της αναιμίας, χρησιμοποιούνται και οι μεταγγίσεις.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του Ευρωπαϊκού Δικτύου Λευχαιμίας (European Leukemia Network, ELN), όλοι οι ασθενείς με σοβαρή αναιμία (τιμή αιμοσφαρίνης χαμηλότερη των 8g/dL), καθώς και αυτοί με ηπιότερη αλλά συμπτωματική αναιμία, θα πρέπει να μεταγγίζονται με στόχο την μείωση των συμπτωμάτων και των οργανικών επιπλοκών, αλλά και την βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Βάσει μελετών, η ποιότητα ζωής των ασθενών με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, αυξάνεται με επιταχυνόμενο ρυθμό μέχρι την τιμή αιμοσφαιρίνης των 12g/dl, ανεξάρτητα αν το μέσω που χρησιμοποιείται είναι η ερυθροποιητίνη ή οι μεταγγίσεις.
Σχεδόν το 50% των ασθενών χρειάζονται τακτικές μεταγγίσεις για να διατηρήσουν την ποιότητα ζωής τους, αλλά και για την επιβίωση. Με κάθε μετάγγιση όμως, συσσωρεύεται περίσσεια σιδήρου στον οργανισμό που δεν έχει τον μηχανισμό για να τον αποβάλλει. Αυτή η υπερφόρτωση του οργανισμού με σίδηρο, οδηγεί σε τοξικότητα, καρδιακές, ηπατικές, και ενδοκρινολογικές επιπλοκές, ενώ επηρεάζει αρνητικά την συνολική επιβίωση των ασθενών.
Σύμφωνα με μελέτες σε ασθενείς με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, φάνηκαν υψηλά ποσοστά αιμοσιδήρωσης στο ήπαρ (81%), αλλά και στην καρδιά (16-18%). Επιπλέον, οι υψηλές τιμές φερριτίνης (>1000ng/ml) φάνηκε να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου (30% μεγαλύτερος κίνδυνος θανάτου για κάθε αύξηση της τάξεως των 500ng/ml πάνω από τα 1000ng/ml), καθώς και ότι αποτελούν ανεξάρτητο προγνωστικό παράγοντα. Η υπερφόρτωση σιδήρου θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη θεραπεία αποσιδήρωσης με χηλικούς παράγοντες.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες, η θεραπεία αποσιδήρωσης θα πρέπει να χρησιμοποιείται σε ασθενείς που έχουν μεταγγιστεί με 20-25 μονάδες αίματος, έχουν φερριτίνη >1000ng/ml, ή είναι υποψήφιοι για αλλογενή μεταμόσχευση μυελού των οστών. Προτείνεται η τακτική παρακολούθηση της συσσώρευσης σιδήρου στην καρδιά μέσω μαγνητικής τομογραφίας (MRI) σε ασθενείς που έχουν λάβει περισσότερες από 50 μονάδες συμπυκνωμένων ερυθροκυττάρων. Η αιμοσιδήρωση του ήπατος θα πρέπει επίσης να παρακολουθείται με MRI, καθώς, σε πολλές περιπτώσεις, οι τιμές της φερριτίνης ορού δεν αντικατοπτρίζουν τον ηπατικό σίδηρο στο σωστό βαθμό. Η τοξικότητα του σιδήρου σε ασθενείς με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα μπορεί επίσης να οφείλεται και στον ελεύθερο σίδηρο (NTBI/LPI) και όχι μόνο σε αυτόν που εναποτίθεται στους ιστούς.
Από τους διαθέσιμους χηλικούς παράγοντες, το deferasirox έχει δείξει σημαντικές μειώσεις τόσο στον ηπατικό σίδηρο (LIC), όσο και στις τιμές της φερριτίνης σε ασθενείς με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, ενώ μπορεί να βελτιώσει και την αιμοποιητική ανταπόκριση των ασθενών. Μόνο το deferasirox έχει δείξει ότι μπορεί να διατηρήσει τον ελεύθερο σίδηρο στα επιτρεπτά όρια, σε όλη τη διάρκεια του 24ωρου, μετά από συνεχόμενη χρήση. Μέσα στα επόμενα χρόνια αναμένονται τα αποτελέσματα της μελέτης Telesto, της μόνης προοπτικής τυχαιοποιημένης μελέτης η οποία αξιολογεί ως πρωτεύον καταληκτικό σημείο την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με deferasirox έναντι του εικονικού φαρμάκου στην επιβίωση χωρίς συμβάματα, σε ασθενείς με μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα.health.in.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου