Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, αναφέρει το αμερικανικό Εθνικό Δημόσιο Ραδιόφωνο, το 10% κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος καλύπτεται από το ουράνιο σοβιετικών πυρηνικών όπλων.Το σχέδιο πώλησης σοβιετικού ουρανίου στην Αμερική ήταν μέρος μιας συμφωνίας που υπογράφηκε το 1993, δύο χρόνια μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.
Η συμφωνία έληξε την Τετάρτη με την παράδοση του τελευταίου φορτίου.
Η ιστορία ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν οι ΗΠΑ αναζητούσαν τρόπο να συνεργαστούν με τους πρώην αντιπάλους τους. Ο Φίλιπ Σούελ, υπάλληλος του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας, επισκέφθηκε τότε ξεχασμένες στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη ρωσική επαρχία, και βρήκε παρατημένες τεράστιες ποσότητες ουρανίου, το οποίο προερχόταν από την αποσυναρμολόγηση χιλιάδων πυρηνικών όπλων.
Οι Αμερικανοί ήθελαν να ξεφορτωθούν το επικίνδυνο υλικό πριν πέσει σε λάθος χέρια. Αρχικά, όμως, οι Ρώσοι δεν ήθελαν να πουλήσουν. «Ήταν θέμα περηφάνειας, αρχής και πατριωτισμού» λέει ο Σούελ. Αυτό που τελικά τους έπεισε ήταν τα χρήματα: η Ρωσία κέρδισε γύρω στα 17 δισεκατομμύρια δολάρια για περίπου 500 τόνους ουρανίου σε υψηλά επίπεδα εμπλουτισμού.
«Η ρωσική πυρηνική βιομηχανία είχε άμεση ανάγκη χρηματοδότησης» δηλώνει ο Άντον Κλόπκοφ, διευθυντής του Κέντρου για την Ενέργεια και τις Μελέτες Ασφάλειας έξω από τη Μόσχα. Όπως επισημαίνει, η σοβιετική πυρηνική βιομηχανία απασχολούσε σχεδόν ένα εκατομμύριο άτομα, τα οποία είχαν πάψει να πληρώνονται μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.
Η συμφωνία ήταν εξάλλου συμφέρουσα και για τις ΗΠΑ. Το γραφείο του Σούελ στο υπουργείο Ενέργειας μετατράπηκε σε επικερδή εταιρεία πυρηνικών καυσίμων, την USEC, και τα αμερικανικά εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής απέκτησαν ουράνιο σε χαμηλές τιμές.
«Ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που ο αφοπλισμός αποδείχθηκε κερδοφόρος» σχολιάζει ο Κλόπκοφ.
Το τελευταίο φορτίου σοβιετικού ουρανίου παραδόθηκε την Τετάρτη σε εγκατάσταση αποθήκευσης τηες USEC και θα πωληθεί σε εταιρείες ενέργειας τα επόμενα χρόνια.
Για εκατομμύρια Αμερικανούς, το σοβιετικό ουράνιο θα συνεχίσει να φέρνει φως, αντί για θάνατο.Newsroom ΔΟΛ
