Έλλειψη μελισσών απειλεί τις ευρωπαϊκές καλλιέργειες

Σε περισσότερες από τις μισές χώρες της Ευρώπης, οι μέλισσες δεν επαρκούν για την επικονίαση των καλλιεργειών, προειδοποιεί διεθνής ερευνητική ομάδα. Η έλλειψη όμως δεν αποδίδεται τόσο στη μείωση των μελισσών, όσο στην επέκταση των καλλιεργειών που προορίζονται για βιοκαύσιμα: σόγια, καλαμπόκι, ελαιοκράμβη. Στην Ελλάδα, πάντως, οι μέλισσες δείχνουν να υπερεπαρκούν, παρά την προώθηση των ενεργειακών καλλιεργειών.

Τα τελευταία χρόνια, αρκετές ευρωπαϊκές χώρες αναφέρουν ανησυχητική συρρίκνωση του πληθυσμού των μελισσών, πρόβλημα που οδήγησε την ΕΕ στην απόφαση να επιβάλει μορατόριουμ στα εντομοκτόνα που βασίζονται στη νικοτίνη.

Σύμφωνα όμως με την τελευταία μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην ηλεκτρονική επιθεώρηση PLoS ONE, το διάστημα 2005-2010 τα μελίσσια αυξήθηκαν κατά 7% στις 41 ευρωπαϊκές χώρες που εξετάστηκαν.

Η αύξηση ωστόσο δεν αρκεί για να καλύψει τις απαιτήσεις των καλλιεργειών που απαιτούν έντομα για την επικονίασή τους: στο ίδιο διάστημα, η έκταση που καταλαμβάνουν οι καλλιέργειες ενεργειακών φυτών αυξήθηκαν κατά σχεδόν 30%.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε αρχικά θέσει στόχο να καλύπτει με βιοκαύσιμα περίπου το 10% των αναγκών της σε καύσιμα μεταφορών ως το 2020. Ο στόχος όμως αναθεωρήθηκε προς τα κάτω  όταν έγινε αντιληπτό ότι η χρήση μεγάλων εκτάσεων για βιοκαύσιμα αυξάνει τις τιμές των γεωργικών προϊόντων. 

Η νέα μελέτη αποκαλύπτει τώρα άλλη μια πιθανή παρενέργεια των βιοκαυσίμων. Στις 41 χώρες που εξετάστηκαν, το έλλειμμα σε μέλισσες, λόγω της επέκτασης των καλλιεργειών που απαιτούν επικονίαση από έντομα, φτάνει τις 13,4 εκατομμύρια αποικίες ή επτά δισεκατομμύρια μέλισσες.

Η Βρετανία φαίνεται ότι είναι η χώρα που αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο πρόβλημα, καθώς οι μέλισσες στη χώρα είναι τέσσερις φορές λιγότερες από όσες εκτιμάται ότι απαιτούνται.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πάντως, οι ερευνητές εκτιμούν ότι η έλλειψη πρέπει να αντισταθμίζεται από άγρια έντομα όπως οι βομβίνοι ή άγριες μέλισσες, είδη που θα πρέπει να προστατευτούν.

Τεράστια αύξηση στις εκτάσεις που καταλαμβάνουν οι καλλιέργειες ελαιοκράμβης καταγράφεται και στην Ελλάδα: «Το 2005 καλλιεργούνταν στην Ελλάδα μόνο μερικές εκατοντάδες εκτάρια [ένα εκτάριο είναι δέκα στρέμματα]. Έκτοτε όμως η καλλιέργεια έχει εκτοξευτεί λόγω των επιδοτήσεων στα βιοκαύσιμα» αναφέρει στο BBC ο Τομ Μπιζ του Πανεπιστημίου του Ρέντινγκ, επικεφαλής της μελέτης.

Παρόλα αυτά, τα δεδομένα της μελέτης δείχνουν ότι η Ελλάδα  -μια νότια χώρα με ανεπτυγμένη μελισσοκομία- δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα: από το 2005 έως το 2010 οι αποικίες αυξήθηκαν από τα 1,3 στα 1,5 εκατομμύρια, αριθμός που υπερκαλύπτει πολλές φορές τις ανάγκες σε επικονίαση.Newsroom ΔΟΛ