Μια φιάλη κρασι 6.200 χρόνων

Συνήθειες των προϊστορικών ανθρώπων και πληροφορίες για την οργάνωση της οικιακής οικονομίας αποκαλύπτουν τα νέα ευρήματα του προϊστορικού οικισμού Ντικιλί Τας, στην Καβάλα.

Την αδυναμία των ανθρώπων στο «χυμό των... σταφυλιών», από τη νεολιθική ακόμα εποχή, έρχεται να επιβεβαιώσει μια φιάλη κρασιού.... 6.200 χρόνων, η οποία εντοπίστηκε στον προϊστορικό οικισμό Ντικιλί Τας, του δήμου Καβάλας, καθιστώντας τον έτσι τον αρχαιότερο οικισμό όχι μόνο στον ελλαδικό χώρο, αλλά και στον ευρωπαϊκό, όπου σημειώνεται

οινοπαραγωγική διαδικασία. Πρόκειται για τον οικισμό που βρίσκεται στο νοτιοανατολικό τμήμα της πεδιάδας των Φιλίππων, στις παρυφές της σημερινής κωμόπολης των Κρηνίδων, και απέχει λιγότερο από 2 χλμ. από την αρχαία πόλη των Φιλίππων, οι ανασκαφές στον οποίο μαρτυρούν σημαντικά στοιχεία για την οργάνωση της ζωής και της κοινωνίας των προϊστορικών κατοίκων.

Στο Ντικιλί Τας -που στα τούρκικα σημαίνει «όρθια πέτρα»- γίνονται ανασκαφικές εργασίες από το 1960, αλλά συστηματικά από το 2008 σε συνεργασία Ελλήνων και Γάλλων επιστημόνων. Η αρχαιολόγος δρ Δήμητρα Μαλαμίδου της ΙΗ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Καβάλας, η οποία από το 2008 είναι συνδιευθύντρια του νέου ερευνητικού προγράμματος στον προϊστορικό οικισμό Φιλίππων - Ντικιλί Τας, μιλώντας στον «Α» υπογράμμισε για τα ευρήματα που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη: «Το Ντικιλί Τας είναι μία από τις καλύτερα τεκμηριωμένες θέσεις των Βαλκανίων για τις περιόδους από την Αρχαιότερη Νεολιθική (γύρω στο 6400-6200 π.Χ) ώς την Υστερη Εποχή του Χαλκού (12ος αιώνας π.Χ.). Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι στην οικία 1 -το ένα από τα τέσσερα σπίτια του προϊστορικού οικισμού με οργάνωση ανάλογη των υπολοίπων- που χρονολογείται γύρω στο 4.200 π.Χ., βρέθηκε η πιο παλιά μέχρι στιγμής ένδειξη οινοποίησης στην Ευρώπη. Πρόκειται για ένα κτίσμα ορθογώνιο παραλληλόγραμμο με 12 μέτρα μήκος και 6 μέτρα πλάτος, οι τοίχοι του οποίου ήταν φτιαγμένοι από κλαδιά, πασσάλους και πηλό και θύμιζε τις καλύβες των Σαρακατσάνων, ενώ και για τη στέγη είχαν χρησιμοποιηθεί κλαδιά με επικάλυψη πηλού. Το κτίσμα είχε κάποια ανοίγματα και δύο φούρνους και κάποιες κατασκευές σαν πλατφόρμες (κουζίνα)».

Αχλάδια, σύκα και... περιδέραια

Η ίδια συμπληρώνει ότι σ' ένα περιβάλλον οικιακής οικονομίας μικρής κλίμακας «τα κατάλοιπα που βρέθηκαν σε πήλινα αγγεία μετά από σχετικές αναλύσεις έδειξαν την ύπαρξη τρυγικού οξέος, που μαρτυράει τη διαδικασία ζύμωσης. Κατά τη διάρκεια των φετινών ανασκαφών, ακόμα, βρέθηκε ένα άλλο αγγείο που περιείχε μεγάλες ποσότητες από απανθρακωμένους σπόρους και ρώγες πατημένων σταφυλιών (Vitis vinifera). Επίσης, αρκετοί σπόροι σταφυλιού βρέθηκαν γύρω από ένα άλλο αμφορόσχημο αγγείο με περίτεχνη γραπτή διακόσμηση, που βρέθηκε σχεδόν άθικτο. Η οικία, επειδή καταστράφηκε μάλλον φθινόπωρο, είχε μέσα μαζεμένες όλες τις φρέσκες σοδειές τους -αχλάδια, σύκα και σταφύλια. Είχαν δηλαδή πατήσει τα σταφύλια για να πάρουν το χυμό και να βγάλουν παράγωγα της αμπέλου - μούστο, χυμό και προφανώς και κρασί. Μιλάμε δηλαδή για μια φιάλη 6.200 ετών -χρονολογείται στο 4.200 π.Χ. Για τον ελληνικό χώρο είναι το αρχαιότερο που βρίσκεται, όπως και στον ευρωπαϊκό χώρο. Της ίδιας εποχής ένδειξη οινοπαραγωγής έχουμε στη Μεσοποταμία και τελευταία βρέθηκε και στην Αρμενία. Το ενδιαφέρον είναι ότι υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις, αποδείξεις θα έλεγα, για την ύπαρξη βαθύτερων στρωμάτων των οικισμού».

Σχετικά με άλλα ευρήματα, η ίδια συμπληρώνει ότι υπάρχουν κατάλοιπα αγγείων που συνθέτουν την οικοσκευή, αλλά και δείγματα... καλλωπισμού: «Εντοπίστηκαν κάνθαροι (κούπες με δυο λαβές και με γραπτή διακόσμηση με γεωμετρικά μοτίβα) και άλλα μαγειρικά σκεύη (50 στο σύνολο) στα οποία έχουν εντοπιστεί λίπη από κρέας, αλλά και από γάλα, ενώ έχει βρεθεί και μέλι. Βρέθηκαν ακόμα τρία σύνολα περιδεραίων από οστέινες χάντρες και πήλινες -τρεις ήταν χρυσές- αλλά και πέντε μικρές φιάλες -τέσσερις πήλινες και μία μαρμάρινη- που φαίνεται ότι αποτελούσαν μέρος του εξοπλισμού ενός αγγειογράφου. Στις δυο εξ αυτών υπήρχαν κατάλοιπα βαφών -γραφίτη και ώχρα- που χρησιμοποιούνταν για να διακοσμούν αγγεία. Γνωρίζουμε, εξάλλου, ότι υπήρχε παραγωγή αγγείων, στα οποία η διακόσμηση γινόταν με δυο τρόπους».agelioforos.gr