Πόσο νερό πρέπει να πίνουν τα παιδιά

Το νερό αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του ανθρώπινου σώματος και είναι ένα απαραίτητο συστατικό για την υγεία. Συμμετέχει σε πολλές λειτουργίες, όπως η ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, η μεταφορά θρεπτικών συστατικών και η πέψη των τροφών.

Καθημερινά, οι απώλειες υγρών από το σώμα μέσω του ιδρώτα, της αναπνοής, των ούρων και των κοπράνων πρέπει να αντισταθμίζονται μέσω της πρόσληψης υγρών. Οι ανάγκες για την πρόσληψη υγρών αυξάνονται σε συνθήκες αυξημένης θερμοκρασίας ή κατά τη διάρκεια σωματικής δραστηριότητας. 

Το νερό στα παιδιά καταλαμβάνει μεγαλύτερο μέρος του σώματος σε σχέση με τους ενήλικες. Ο κίνδυνος αφυδάτωσης είναι ιδιαίτερα αυξημένος κατά την παιδική ηλικία αφού τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα στις υψηλές θερμοκρασίες και πιο επιρρεπή στην αφυδάτωση κατά τη διάρκεια σωματικής δραστηριότητας. Επιπλέον, όταν ασχολούνται με κάποια δραστηριότητα, πολύ συχνά δεν καταναλώνουν υγρά επειδή απλώς το ξεχνούν. Είναι ιδιαιτέρως σημαντικό να αναγνωρίζονται τα πρώτα σημάδια αφυδάτωσης (κούραση, πονοκέφαλος, ξηροστομία, μυϊκή αδυναμία και ζαλάδα) και να αντιμετωπίζονται έγκαιρα, τόσο στο σχολείο από τους εκπαιδευτικούς όσο και στο σπίτι από τους γονείς.

Πόσο νερό πρέπει να καταναλώνουν τα παιδιά;
Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη υγρών για ένα παιδί εξαρτάται από παράγοντες που περιλαμβάνουν την ηλικία, το βάρος, το φύλο και το επίπεδο σωματικής δραστηριότητας του παιδιού καθώς και τις περιβαλλοντικές συνθήκες (θερμοκρασία και υγρασία).

Η συνολική ποσότητα νερού που πρέπει ενδεικτικά να προσλαμβάνουν τα παιδιά αναφέρεται στον πίνακα παρακάτω και αφορά το νερό που περιέχεται σε όλα τα ποτά και τα τρόφιμα που καταναλώνονται ημερησίως. Οι ποσότητες αφορούν υγιή παιδιά και μη ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες (όχι ιδιαιτέρως υψηλή θερμοκρασία/υγρασία):

Πόσα ποτήρια υγρών όμως πρέπει να καταναλώνονται από τα παιδιά, ώστε να καλύπτονται οι παραπάνω ανάγκες (εκτός του νερού που προσλαμβάνουν από τα τρόφιμα); 
Για τα μικρότερα παιδιά περίπου 4-5 ποτήρια υγρών μπορεί να είναι αρκετά, ενώ τα πολύ μεγαλύτερα, όπως οι έφηβοι, μπορεί να χρειαστεί να καταναλώνουν μέχρι και 10 ποτήρια (κάθε ποτήρι αντιστοιχεί σε 200-250ml υγρών).

Ένας γενικός κανόνας, που φαίνεται να εξασφαλίζει επάρκεια στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι ότι τα παιδιά θα πρέπει να καταναλώνουν τουλάχιστον 5-8 ποτήρια υγρών και να καταναλώνουν επαρκείς ποσότητες φρούτων και λαχανικών (τρόφιμα πλούσια σε νερό).

Όταν τα παιδιά είναι δραστήρια, θα πρέπει να καταναλώνουν επιπλέον νερό πριν, κατά τη διάρκεια, και μετά το τέλος της άσκησης, ειδικά όταν ασκούνται σε θερμό περιβάλλον. Ο στόχος είναι να καταναλώνονται περίπου 1,5-2 ποτήρια υγρών για κάθε 15-20 λεπτά άσκησης.

Ποια είναι τα ιδανικά υγρά/ποτά για παιδιά;
Παρόλο που όλα τα υγρά/ποτά μπορούν να χρησιμεύσουν για τηνενυδάτωση των παιδιών συστήνεται να λαμβάνεται υπόψη η περιεκτικότητα τους σε βιταμίνες και άλλα απαραίτητα στοιχεία, αλλά και σε ενέργεια, σάκχαρα και καφεΐνη.

Η κατανάλωση νερού είναι μια πολύ καλή επιλογή για την ενυδάτωση των παιδιών κατά τη διάρκεια της ημέρας, ειδικά κατά τη διάρκεια σωματικής δραστηριότητας και σε θερμό περιβάλλον. Το νερό ενυδατώνει χωρίς να παρέχει ενέργεια ή να βλάπτει την οδοντική υγιεινή.

Το γάλα αποτελεί, επίσης, μια καλή επιλογή για τα παιδιά και προσφέρει εκτός από ενυδάτωση και απαραίτητα θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνες, ασβέστιο, φώσφορο, βιταμίνες Β.

Από την άλλη πλευρά, ποτά με υψηλή περιεκτικότητα σε σάκχαρα που μπορεί να προσφέρουν νερό για την ενυδάτωση των παιδιών, μπορεί παράλληλα να συμβάλλουν στην αύξηση του βάρους και να οδηγήσουν στην ανάπτυξη τερηδόνας, εάν καταναλώνονται συχνά. Τέτοια είναι τα αναψυκτικά με ζάχαρη αλλά και οι χυμοί, ειδικά όσοι έχουν πρόσθετη ζάχαρη. Για το λόγο αυτό συστήνεται να δίνεται προσοχή στις ετικέτες των χυμών και να προτιμώνται οι χυμοί που αναγράφουν ότι είναι 100% φυσικοί.

Τα αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη, παρόλο που προσφέρουν νερό χωρίς να παρέχουν ενέργεια, δεν αποτελούν καλή επιλογή για την ενυδάτωση των παιδιών καθώς περιέχουν καφεΐνη. Επιπλέον, αρκετά ποτά από τις κατηγορίες των αναψυκτικών και των χυμών, μπορεί να είναι ελαφρώς όξινα και να προκαλέσουν διάβρωση στο σμάλτο των δοντιών, εάν καταναλώνονται συχνά.

Τέλος, τα ποτά που περιέχουν καφεΐνη, όπως το τσάι, ο καφές και ορισμένα ενεργειακά ποτά, έχουν μια ήπια διεγερτική δράση, η οποία μπορεί να κάνει ευερέθιστα τα παιδιά, και για αυτό δεν συστήνεται να καταναλώνονται στην παιδική ηλικία.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να ενυδατώνονται περισσότερο;
Τα παιδιά πρέπει να ενθαρρύνονται να καταναλώνουν υγρά αρκετές φορές την ημέρα, ώστε να διατηρούνται επαρκώς ενυδατωμένα. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει -τόσο στο σχολείο όσο και στο σπίτι- οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς ή άλλα άτομα από το περιβάλλον του παιδιού να προσφέρουν, συχνά, υγρά στα παιδιά, ιδιαιτέρως σε θερμό περιβάλλον.

Επιπλέον, οι γονείς μπορούν να προσφέρουν κάτι να πιει πριν από το σχολείο και πριν ή κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού το απόγευμα, ενώ θα πρέπει καθημερινά να προσφέρουν και ένα παγουράκι/μπουκαλάκι νερό για να έχει το παιδί μαζί του, ώστε να καταναλώσει στο διάλειμμα στο σχολείο.

Τέλος, αρκετά τρόφιμα που είναι ιδιαίτερα πλούσια σε νερό, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, μπορούν να προσφέρονται συχνά στα παιδιά, ώστε και αυτά να ενισχύσουν την ενυδάτωσή τους και παράλληλα να προσφέρουν άλλα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.

* To E.Y.ZH.N. (Εθνική δράση Υγείας για τη ΖωΗ των Νέων) είναι ένα πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας που σχεδίασε και υλοποιεί το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Κύριος στόχος του προγράμματος είναι η διασφάλιση της υγείας των παιδιών μέσα από την υιοθέτηση ισορροπημένων συνηθειών διατροφής και σωματικής δραστηριότητας. Το Πρόγραμμα με συγκεκριμένες ενέργειες παρεμβαίνει στην καθημερινότητα της ελληνικής οικογένειας, του σχολείου και του συνόλου της κοινωνίας, παρέχοντας, μεταξύ άλλων, διαρκή συμβουλευτική ενημέρωση σε θέματα διατροφής, ανάπτυξης και σωματικής δραστηριότητας.

health.in.gr