Τον κίνδυνο να χάσει ακόμη μια ευκαιρία για να αποκτήσει ρυθμιστικό σχέδιο αντιμετωπίζει η ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης. Με τις συνεχείς αναβολές πλέον είναι ορατός ο κίνδυνος όχι μόνο να μη θεσμοθετηθεί το νέο Ρυθμιστικό, αλλά και να χαθούν τα κοινοτικά κονδύλια για την υλοποίησή του. Η Θεσσαλονίκη έτσι θα συνεχίσει στο δρόμο της... αυθαιρεσίας και της άναρχης ανάπτυξης, χωρίς σχέδιο, χωρίς επίκαιρες χρήσεις γης.
Και εμμέσως απειλείται με «λουκέτο» και ο Οργανισμός Ρυθμιστικού, που στερείται ρόλου και ουσιαστικών αρμοδιοτήτων. Από το 1985 έχει να γίνει ρυθμιστικό για τη Θεσσαλονίκη. Τα αποτελέσματα της ανυπαρξίας σχεδιασμού τα βλέπουν όλοι στη στρεβλή ανάπτυξη της περιοχής. Βιομηχανίες δίπλα σε σπίτια, αυθαίρετα παντού, καταπατημένες δασικές εκτάσεις, άναρχη και ανεξέλεγκτη δόμηση, ανυπαρξία βασικών
υποδομών, περιβάλλον απροστάτευτο.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος ανέλαβε από τον προηγούμενο Σεπτέμβριο να προχωρήσει την πολεοδομική και χωροταξική μεταρρύθμιση της χώρας. Είναι αλήθεια ότι τα επίπεδα σχεδιασμού είναι πολλά, η γραφειοκρατία απίστευτη, οι καθυστερήσεις τεράστιες και οι αλληλοεπικαλύψεις αρμοδιοτήτων αναρίθμητες. Για να αρχίσει και να ολοκληρωθεί, για παράδειγμα, ένα γενικό πολεοδομικό σχέδιο, περνούν από δέκα μέχρι είκοσι ή και παραπάνω χρόνια. Και συνήθως, αντί να υπάρχει πρόβλεψη για το τι θα γίνει σε μια περιοχή, ουσιαστικά γίνονται παρεμβάσεις εκ των υστέρων, για να ικανοποιηθούν συμφέροντα και να νομιμοποιηθούν αυθαιρεσίες.
Το υπουργείο με αυτήν τη λογική ανέθεσε σε πολυμελή επιστημονική ομάδα να προχωρήσει τη μεταρρύθμιση, με στόχο, όπως ανέφερε στον «ΑτΚ» ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Σταύρος Καλαφάτης, «να καταθέσει σειρά προτάσεων, ώστε να ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση κι έτσι να περιοριστεί η γραφειοκρατία και να σταματήσουν οι αλληλοεπικαλυπτόμενοι σχεδιασμοί, που δημιουργούν αλαλούμ. Σήμερα υπάρχουν απίστευτες διαδικασίες και απαιτείται πάρα πολύς χρόνος για να λειτουργήσει όλο το σύστημα. Αν χρειάζεται για μια πολεοδόμηση να περάσουν είκοσι χρόνια, δεν μπορούμε να μιλάμε για σύγχρονες και λειτουργικές δομές. Αυτό πρέπει να αλλάξει κι αυτός είναι ο στόχος της μεταρρύθμισης».
Σύμφωνα με πληροφορίες, η επιτροπή που ασχολείται με τη μεταρρύθμιση έχει ολοκληρώσει μια σειρά από προτάσεις, τις οποίες θα καταθέσει στον υπουργό και θα γίνει η απαιτούμενη διαβούλευση. Οι προτάσεις όμως προκαλούν διαμαρτυρίες και ενστάσεις. Ανάμεσα σε αυτές υπάρχουν προτάσεις, στο πλαίσιο της εξυπηρέτησης της επιχειρηματικότητας, που προβλέπουν οι μεγάλες επενδύσεις να εξαρτώνται μόνο από τον εθνικό χωροταξικό σχεδιασμό ή την κατάργηση των δυο Οργανισμών Ρυθμιστικού (Αθηνών και Θεσσαλονίκης).
Βαβέλ
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι οι διαδικασίες κατάρτισης, έγκρισης και αναθεώρησης πολεοδομικών σχεδίων είναι εξαιρετικά αργές και ο πολεοδομικός σχεδιασμός, αντί να είναι απλός, είναι πολυεπίπεδος και χάνεται στη... μετάφραση μεταξύ των εμπλεκόμενων υπηρεσιών.
Ο περιορισμός τους είναι αναγκαίος, πλην όμως, όπως αναφέρουν επιστήμονες, πρέπει να γίνει με μεγάλη προσοχή για να αποφευχθούν στρεβλότητες, που μπορεί να οδηγήσουν σε πολύ άσχημες καταστάσεις. Για παράδειγμα, σήμερα όλα τα επίπεδα σχεδιασμού έχουν κανονιστικό χαρακτήρα (δεσμευτικά). Με τις προτάσεις να γίνει ο χαρακτήρας τους κατευθυντήριος μέχρι τα ΓΠΣ, ελλοχεύει ο κίνδυνος να χτίζει καθένας ό,τι θέλει όπου θέλει. «Θα χτίζουν με διαδικασίες fast track, χωρίς να ελέγχονται ουσιαστικά όσοι έχουν τα... μέσα. Βουνά και δασικές εκτάσεις κινδυνεύουν να παραδοθούν στο έλεος επενδυτών, που θα αδειοδοτούνται δίχως αυστηρούς κανόνες. Στο όνομα των επενδύσεων μπορούμε αύριο να δούμε μεγάλα πάρκα ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών να φυτρώνουν μέσα σε δάση», λένε πολεοδόμοι και χωροτάκτες.
Οι ίδιοι σημειώνουν ότι με τις προτάσεις της επιτροπής η Αθήνα αντιμετωπίζεται ως μητρόπολη, καθώς θα έχει μητροπολιτικό σχέδιο (δηλαδή Ρυθμιστικό, που όμως δε θα εγκρίνεται με νόμο, αλλά θα εφαρμόζεται από τον τοπικό Οργανισμό Ρυθμιστικού), ενώ η Θεσσαλονίκη χάνει το μητροπολιτικό χαρακτήρα της, ο σχεδιασμός είναι σε επίπεδο περιφέρειας (δηλαδή το νέο Ρυθμιστικό θα είναι ένα κεφάλαιο του περιφερειακού σχεδιασμού) και δεν αναφέρεται πουθενά ποιος θα τον εφαρμόζει (εικάζουν πως έτσι καταργείται ο ΟΡΘ).
Ο κ. Καλαφάτης πάντως τόνισε πως «δεν υπάρχει καμιά τέτοια στόχευση. Εμείς περιμένουμε τις προτάσεις για να τις εξετάσουμε. Επίσης, δεν είναι στη δική μου αρμοδιότητα ο ΟΡΘ...».
Ωστόσο, μέλη της επιτροπής έχουν ήδη τοποθετηθεί δημοσίως υπέρ της κατάργησης του ΟΡΘ και έχουν εκφράσει αμφιβολίες για την αναγκαιότητα των νέων ρυθμιστικών σχεδίων (που έτσι κι αλλιώς δεν έχουν γίνει νόμος). Από την άλλη, προτείνουν να απλοποιηθούν οι διαδικασίες για μεγάλες, μεσαίες και μικρές επενδύσεις, που σήμερα «κολλάνε» στα... σχέδια, αλλά και μέτρα για τον περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης (όχι όμως για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά για την προστασία των επενδύσεων) και την απλοποίηση της διαδικασίας απαλλοτριώσεων.ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΤΑΣΙΟΥΛΑ /agelioforos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου