Μεγάλο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη

Συγχωνεύονται δύο μεγάλοι πολιτιστικοί οργανισμοί της Θεσσαλονίκης, το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, με απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού. Η συγχώνευση αυτή τοποθετεί τη Θεσσαλονίκη σε νέα θέση στο χάρτη των κέντρων υποδοχής και προβολής σύγχρονης τέχνης, αλλά βάζει και τα θεμέλια για ένα ακόμη πιο φιλόδοξο πρότζεκτ: τη δημιουργία ενός πολιτιστικού πάρκου στην καρδιά της πόλης, στις εγκαταστάσεις της ΔΕΘ.

Τη συγχώνευση και την ίδρυση του νέου μουσείου θα ανακοινώσει την Παρασκευή 1 Φεβρουαρίου στη Θεσσαλονίκη ο αναπληρωτής υπουργός ΠΑΙΘΠΑ, αρμόδιος για θέματα Πολιτισμού, Κώστας Τζαβάρας, μαζί με το δήμαρχο Γιάννη Μπουτάρη.

Η συνένωση των δύο μουσείων υπήρχε «στα χαρτιά» εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, καθώς δεν εντάσσεται στην τάση των συγχωνεύσεων που προωθεί η ελληνική Πολιτεία το τελευταίο διάστημα, αλλά προέκυψε περισσότερο ως ανάγκη για ουσιαστική συνεργασία ανάμεσα σε δύο πολιτιστικούς οργανισμούς με παρεμφερές αντικείμενο και συμπληρωματική δράση στο χώρο της τέχνης. Τον τελευταίο καιρό έγιναν αρκετές επαφές ανάμεσα σε εκπροσώπους των μουσείων και του ΥΠΑΙΘΠΑ, προκειμένου να ετοιμάσουν το περιεχόμενο της νομοθετικής ρύθμισης που θα καλύπτει ζητήματα λειτουργίας του νέου μουσείου (σκοπό, επωνυμία, έδρα, διοίκηση, χρηματοδότηση).

Το νέο μουσείο, που θα προκύψει από τη συγχώνευση, δε θα ονομάζεται «Μακεδονικό» ούτε «Κρατικό». Το όνομα θα ανακοινωθεί από τον ίδιο τον υπουργό στη Θεσσαλονίκη και αφού έπεσαν στο τραπέζι διάφορες προτάσεις, επικρατέστερη φαίνεται να είναι η επωνυμία «Μουσείο Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης».

Ενα ζήτημα που απασχόλησε για καιρό το υπουργείο ήταν αυτό της εγκατάστασης του νέου μουσείου, δεδομένου μάλιστα ότι η βασική «προίκα» του, η Συλλογή Κωστάκη του ΚΜΣΤ, ασφυκτιά εδώ και χρόνια στη μονή Λαζαριστών. Στο πλαίσιο αυτό και ενώ από χρόνια το ΚΜΣΤ βρισκόταν σε αναζήτηση χώρου στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, προκρίθηκε η λύση της χρησιμοποίησης του Περιπτέρου 6 της ΔΕΘ. Εκεί θα στεγαστούν η Συλλογή Κωστάκη και οι άλλες δράσεις του ΚΜΣΤ. Παράλληλα παραμένει ανοιχτό το ζήτημα της ΥΦΑΝΕΤ, καθώς το παλιό βιομηχανικό συγκρότημα αποκτήθηκε ως γνωστόν πριν από χρόνια από την ελληνική Πολιτεία με στόχο την παραχώρησή του στο ΚΜΣΤ, δεν προχώρησε όμως η έγκριση της χρηματοδότησης που απαιτείται για την εκπόνηση της τεχνικής μελέτης και την κατασκευή μουσειακών εγκαταστάσεων.

Αποκτώντας στέγη στο Περίπτερο 6, το ΚΜΣΤ θα γειτονεύει πλέον με το ΜΜΣΤ. Οι δύο αυτοί μουσειακοί χώροι, μαζί το Περίπτερο 1, το οποίο εφόσον ευοδωθεί σχέδιο που βρίσκεται στα σκαριά από το δήμο Θεσσαλονίκης θα στεγάσει το Μουσείο Πόλης της Θεσσαλονίκης, θα αποτελέσουν τις τρεις πλευρές ενός πολιτιστικού τριγώνου που θα δημιουργηθεί εντός των εγκαταστάσεων της Διεθνούς Εκθέσεως.

Δύο μουσεία, δύο ιστορίες

Το ΚΜΣΤ ιδρύθηκε το 1997 με απόφαση του τότε υπουργού Πολιτισμού, Ευάγγελου Βενιζέλου. Διαθέτει την ιδιαίτερα σημαντική Συλλογή Κωστάκη με έργα τέχνης παγκόσμιας απήχησης και επιπλέον ένα σημαντικό αρχείο για τη μοντέρνα τέχνη, άλλες συλλογές. Στα 15 χρόνια της ζωής του το μουσείο έχει επιδείξει αξιοπρόσεκτο έργο με εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ παράλληλα διοργανώνει την Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης. Χάρη στη συνεργασία του με μεγάλα μουσεία από όλο τον κόσμο (Στέντελικ, ΜΟΜΑ, Royal Academy of Arts του Λονδίνου) έχτισε σταδιακά ένα διεθνές προφίλ που θα ζήλευαν πολλά μουσεία της Αθήνας. Με αφετηρία της διαδρομής του το 1978, το ΜΜΣΤ αποτελεί σπάνιο για τα ελληνικά δεδομένα δείγμα πρωτοβουλίας πολιτών. Η μόνιμη συλλογή του ξεπερνά τα 1.800 έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών -ανάμεσά τους ξεχωρίζουν έργα διεθνούς ενδιαφέροντος, προερχόμενα από τη Δωρεά Α. Ιόλα.

Οι «κακές γλώσσες» λένε πάντως ότι το όλο εγχείρημα της συγχώνευσης δεν είναι στην πραγματικότητα παρά απορρόφηση του ΜΜΣΤ, ιδιωτικού φορέα που έχει να επιδείξει σημαντική ιστορία στο χώρο της τέχνης, όμως κατέληξε να βασίζεται σε κρατική επιχορήγηση από έναν οργανισμό του Δημοσίου, το ΚΜΣΤ.