Επιλέξτε σωστά γυαλιά ηλίου

Αχώριστος σύντροφος στις εξορµήσεις στη θάλασσα, τα γυαλιά ηλίου είναι απαραίτητο αξεσουάρ για κάθε καλοκαιρινή δραστηριότητα.  Πώς, όµως, µπορούµε να τα επιλέξουµε σωστά;

Σύµφωνα µε τον δρα Θεόδωρο Μπουφίδη, χειρουργό οφθαλµίατρο, «για την αγορά ενός απλού ζευγαριού γυαλιών ηλίου αρκεί η απλή δοκιµή τους. Αν µας ξεκουράζουν, είναι καλά. Αν πρόκειται να εκτεθούµε σε ειδικές συνθήκες, όπως σε µεγάλο υψόµετρο ή στο χιόνι, τότε µπορούµε να ζητήσουµε υψηλό δείκτη προστασίας. Ο απλός κόσµος µπορεί να διαλέγει γυαλιά µε αισθητικά και οικονοµικά κριτήρια».

Φακοί και σκελετός

«Όσο και να φαίνεται κάπως ισοπεδωτικό, ένα οποιοδήποτε γυαλί ηλίου, που προσφέρει ξεκούραση στην όραση του χρήστη του, είναι κατάλληλο για προστασία από τον έντονο ήλιο του καλοκαιριού», συµπληρώνει ο ειδικός. Όσον αφορά στην ποιότητα των φακών, αναφέρει ότι «η άποψη ότι τα ακριβά γυαλιά είναι και καλά δεν είναι σωστή. Τα ακριβά γυαλιά είναι ανθεκτικά και καλοσχεδιασµένα, αλλά δεν αποκλείεται ένα φτηνό γυαλί να είναι ποιοτικό. Η παντελής απορρόφηση της υπεριώδους ακτινοβολίας που προσφέρουν κάποιες επώνυµες εταιρίες -σε αντίθεση µε το 97% - 98% της υπεριώδους ακτινοβολίας που απορροφούν τα απλά γυαλιά- δεν έχει πρακτικό νόηµα, αφού οι ιστοί του µατιού απορροφούν ούτως ή άλλως το πολύ µικρό ποσοστό της υπεριώδους ακτινοβολίας που διαπερνά το γυαλί. Σήµερα έχουν επικρατήσει τα πλαστικά κρύσταλλα, κυρίως επειδή είναι ελαφρύτερα και λεπτότερα. Αντικειµενικό κριτήριο αποτελεί η καθαρότητα του γυαλιού και εδώ υπεισέρχεται η διαφορά στις τιµές». Και συµπληρώνει: «Το χρώµα του κρυστάλλου αποτελεί υποκειµενικό κριτήριο. Άλλους τους ξεκουράζει το γκρι, άλλους το πράσινο και άλλους το καφέ. Το γκρι φαίνεται να έχει τη µεγαλύτερη απορροφητικότητα, αλλά το πράσινο δίνει µια αίσθηση ξεκούρασης. Το χρώµα έχει ιδιαίτερη σηµασία όταν υπάρχει δυσχρωµατοψία. Στους οδηγούς ενδείκνυται το γκρι για να µην αλλοιώνεται το χρώµα των φαναριών. Ειδική κατηγορία µε µεγάλη πρακτική σηµασία αποτελούν τα κρύσταλλα που πολώνουν το φως. Μ’ αυτά µειώνεται η ένταση χωρίς να επηρεάζεται η καθαρότητα της εικόνας. Η υψηλότερη τιµή τους είναι δικαιολογηµένη διότι υπερτερούν σε άνεση». Το θέµα της επιλογής σκελετού είναι κατά βάση θέµα αισθητικής, ωστόσο, όπως αναφέρει ο κ. Μπουφίδης, «µερικοί άνθρωποι παρουσιάζουν ήπια αλλεργία σε ορισµένους µεταλλικούς σκελετούς».

 Το σωστό σχήµα

Εκτός από την ποιότητα των κρυστάλλων και του σκελετού, ένας ακόµη παράγοντας που παίζει ρόλο στην αποτελεσµατικότητα της προστασίας που προσφέρουν στα µάτια µας τα γυαλιά ηλίου είναι και το σχήµα τους. Σύµφωνα µε τον ειδικό, «τα µεγάλα γυαλιά προσφέρουν καλύτερη προστασία. Η παράλληλη χρήση καπέλου εξασφαλίζει πλήρη προστασία και άνετη, ξεκούραστη όραση στον ήλιο και την αντηλιά. Τα τριγωνικά σχήµατα στους φακούς πλεονεκτούν διότι κλείνουν το κάτω τµήµα προς τα ζυγωµατικά, ενώ στο χιόνι χρησιµοποιούνται και πλάγια καλύµµατα».

Ποιος, πού, πότε και γιατί

Όπως αναφέρει ο κ. Μπουφίδης, «το καλοκαίρι, η υπεριώδης ακτινοβολία απορροφάται από τα κύµατα της θάλασσας και από την αµµουδιά. Έτσι, ένα απλό γυαλί ηλίου και ένα καπέλο αρκούν για αποτελεσµατική προστασία, αλλά και άνεση στην όραση, χωρίς φωτοφοβία. Το πρόβληµα της φωτοφοβίας οφείλεται στη µεγάλη ένταση του φωτός, δηλαδή του ορατού φάσµατος της ακτινοβολίας και όχι στην υπεριώδη ακτινοβολία. Τις µεσηµεριανές ώρες πρέπει να αποφεύγεται η απευθείας έκθεση στον ήλιο, διότι σε κάθετη διαδροµή οι ακτίνες απορροφούνται λιγότερο από την ατµόσφαιρα. Καλό είναι να πηγαίνουµε στην αµµουδιά νωρίς το πρωί ή µετά τις 4 το απόγευµα. Πάντα µε καπέλο και γυαλιά». Ωστόσο, υπάρχουν ορισµένες οµάδες πληθυσµού, που θα πρέπει να δίνουν µεγαλύτερη προσοχή στην επιλογή γυαλιών ηλίου. Σύµφωνα µε τον ειδικό, «οι ηλεκτροσυγκολλητές, οι πιλότοι και οι αλπινιστές πρέπει να χρησιµοποιούν κρύσταλλα υψηλής απορρόφησης -έως και 100%- εξαιτίας της έκθεσής τους σε υψηλά επίπεδα υπεριώδους ακτινοβολίας. Εκεί υπάρχει και η επιλογή κρυστάλλων µε επίστρωση καθρέπτη για µεγαλύτερη φωτοπροστασία».

Παθήσεις των µατιών και γυαλιά ηλίου

Υπάρχει δυνατότητα κατασκευής µυωπικών, αστιγµατικών ή υπερµετρωπικών γυαλιών µε χρωµατισµό για τον ήλιο. Με δεδοµένο το υψηλό κόστος τους, ίσως θα ήταν καλή εναλλακτική λύση η χρήση clips-on, δηλαδή ειδικών, έγχρωµων, πρόσθετων πλαστικών κρυστάλλων που κουµπώνουν πάνω στα απλά γυαλιά οράσεως. Μια άλλη επιλογή είναι τα photo-grey κρύσταλλα, που σκουραίνουν στον ήλιο, τα οποία όµως δε συστήνει ο κ. Μπουφίδης, καθώς βρίσκει ότι «είναι ανεπαρκώς σκούρα στον ήλιο και πολύ σκούρα -δεν ξανοίγουν, δηλαδή, αρκετά- µέσα σε δωµάτιο. Ορισµένοι άνθρωποι, πάντως, όπως κάποιοι ύστερα από εγχείρηση καταρράκτη, τα βρίσκουν πρακτικά». Οι πρεσβύωπες µπορούν να διαλέγουν γυαλιά µε σταδιακή µείωση της χρώσης προς τα κάτω, διότι έτσι διευκολύνεται η κοντινή όραση, για την οποία απαιτείται πιο έντονο φως.

  

 Γνωρίζατε ότι…

Άνθρωποι µε ανοιχτόχρωµες ίριδες παρουσιάζουν συνήθως µεγαλύτερη φωτοφοβία. Τα σκούρα µάτια αντέχουν περισσότερο, γιατί η µεγάλη ποσότητα µελανίνης της ίριδας απορροφά περισσότερη ακτινοβολία.

Παιδικά γυαλιά ηλίου

Όπως αναφέρει ο ειδικός, οι παράγοντες που πρέπει να λαµβάνουµε υπόψη στην αγορά παιδικών γυαλιών ηλίου είναι να εφαρµόζουν σωστά στο παιδικό πρόσωπο, να είναι πολύ σκούρα και να χρησιµοποιούνται πάντα µε καπέλο. Στα παιδιά υπάρχει ο επιπρόσθετος κίνδυνος να κοιτάξουν απευθείας προς τον ήλιο, λόγω άγνοιας κινδύνου. Κάτι τέτοιο πρέπει να αποφεύγεται, γιατί µπορεί να προκληθεί έντονος και πιθανόν µόνιµος φωτοτραυµατισµός της ωχράς κηλίδας του βυθού του µατιού.

Ευχαριστούµε θερµά τον κ. Θεόδωρο Μπουφίδη, χειρουργό οφθαλµίατρο, διδάκτορα ΑΠΘ, συνεργάτη της Κλινικής «Λυσίµαχος Σαραφιανός», για την πολύτιµη βοήθειά του.